In het voorjaar van 2018 bestaat de Staat Israël 70 jaar. Een mijlpaal. Maar hoe is het zover gekomen? Wat is de geschiedenis van de Joden vanaf hun ontstaan tot het heden? De bekende historicus Simon Schama toont in de BBC serie ‘De geschiedenis van de Joden’ dat verhaal. Christenen willen ook begrijpen wat de speciale betekenis van het Land Israël is voor hun geloof. Dat wordt getoond in de documentaire ‘Leven van Jezus vanuit de lucht’. Wat is de boodschap van deze documentaires?
Door Marco van Putten
Joodse geschiedenis
In vijf afleveringen van elk bijna een uur neemt Schama de kijker mee vanaf Israëls ontstaan in de Sinaï woestijn aan de voet van de berg Horeb tot aan de huidige moderne Staat Israël. In de eerste aflevering wordt de geschiedenis vertelt vanaf Mozes tot aan de verwoesting van de tweede Tempel. Daarbij komen allerlei bekende en minder bekende plaatsen in vooral het Land Israël in beeld. De tweede aflevering toont de periode van de verstrooiing van de Joden over het Romeinse rijk. Nadruk ligt op hun vestiging in Spanje. Maar dat land moesten ze in 1492 abrupt verlaten. Die Joden verspreidde zich opnieuw. Venetië bleek een nieuw welkom oord, maar ook daar volgde al snel hun opsluiting in een ghetto. De derde aflevering gaat over de Europese Joden in de 18de-19de eeuw en dan met name in Duitsland en Frankrijk. Toen speelde de vraag van aanpassing, assimilatie (christen worden) of vasthouden aan de Joodse orthodoxie. Dan volgt een aflevering over de Joden in Oost-Europa en Amerika. Er wordt aandacht besteed aan Joodse stromingen als het Chassidisme en Reform Jodendom. De laatste aflevering gaat over de Holocaust en de oprichting van de Staat Israël tot aan het heden. Daarbij wordt aandacht besteed aan de belangrijkste pioniers van de nieuwe Staat en de omslag van het Joodse socialistische ideaal naar een meer Bijbel gericht ideaal.
Het leven van Jezus
Deze documentaire toont de belangrijkste plaatsen die de Here Jezus bezocht. Er is aandacht voor het verhaal van de Evangeliën, de (kerk)geschiedenis en de archeologie. Vooral (bijzondere) ‘heilige’ plaatsen en kerken in het Heilige Land komen in beeld. Geleerden en experts geven hun kijk op allerlei zaken.
Evaluatie
Dit is een prachtige jubileumbox, samengesteld om de aandacht niet tot de geschiedenis van de moderne Staat Israël te beperken, maar om het in een breed perspectief te zien. Ook tonen beide documentaires niet alleen het voor de handliggende, maar ook specifieke zaken die niet bij iedereen bekend is. Schama richt zich echter voornamelijk op de Joodse cultuur en diens elite, maar niet zo zeer op de Joodse godsdienst en de rabbijnen. Dit past ook goed bij de BBC-doctrine en bij het feit dat Schama een religieuze sociaalliberale Jood is. De film over het leven van Jezus is een goede kennismaking met Israëls belangrijkste christelijke ‘heilige’ plaatsen. Zeker een aanrader.
De geschiedenis van Israël. Van toen en nu.
3 dvd. 2018
NEEMA Media B.V., Hilversum
c.340 min.
€ 24,99
ISBN: 9789492189660
