In het ‘Reformatiejaar’ 2017 gaat alle aandacht uit naar de kerkhervormer Maarten Luther. Maar zo’n 150 jaar eerder trad in Engeland ook al een kerkhervormer op. Dat was John Wycliffe. Veel van wat beiden leerden komt overeen. In het boekje ‘Voor niemand bang’ wordt op geromantiseerde wijze voor kinderen vanaf 11 jaar momenten uit het leven van Wycliffe beschreven. Hoe is dat gedaan?
Aanpak
Elk van de 11 hoofdstukken in dit boekje begint met enkele historische feiten uit het leven van John Wycliffe (1324-1384). Daarna volgen korte verhaaltjes uit zijn leven. Het zijn een soort korte fragmenten in chronologische volgorde. Omdat het boekje geschreven is voor kinderen vanaf 11 jaar zijn de verhalen erg kort. Hoofdstukken bestaan vaak uit meerdere van deze verhalen.
Sommige hoofdpersonen die genoemd worden zijn historische personen, zoals de aartsbisschop Courtenay, koning Eduard III en natuurlijk de verschillende pausen. Enkele prachtige paginagrote tekeningen geven een beeld bij de tekst en verfraaien het boekje. Omdat dit boekje in samenwerking met Wycliffe Bijbelvertalers is gemaakt, eindigt het met een kort overzicht van hun werkzaamheden en hun gegevens.
Bijzondere bescherming
Wycliffe, die uit een rijke familie stamde, zag in zijn tijd dat de geestelijken van de Roomse kerk zeer rijk in hun kloosters leefden net als de adel waaraan ze zich spiegelden. De bevolking leefde echter in diepe armoede. In zijn tijd misdroegen deze geestelijken zich ook door bijvoorbeeld kinderen te ontvoeren. Toch richtte Wycliffe zich daar niet hoofdzakelijk tegen. Hij had vooral kritiek op de dogma’s (geloofsbelijdenissen die, hoewel theologisch geconstrueerd, de kerk voor onomstotelijk waar houdt), zoals dat de paus de plaatsvervanger van de Here Jezus was en de transformatie van brood & wijn van het Avondmaal in vlees & bloed van de Here Jezus. Wycliffe beperkte zich niet tot de woordstrijd tegen de kerk, maar hij vond het nog belangrijker dat het gewone volk de waarheid van de Bijbel leerde kennen. Hij begon daarom vroeg delen uit de toen gangbare Latijnse Bijbel te vertalen in het Engels. Volgelingen van hem gingen uit naar steden en dorpen en droegen deze Bijbelteksten voor op marktplaatsen. Ze sloten dat af door deze Bijbelteksten voor te zingen zodat ze gemakkelijk te onthouden waren. Deze rondtrekkende priesters kregen daarom de bijnaam Collards. Voor het einde van zijn leven is de Latijnse Bijbel een-op-een in het Engels vertaald. Het is opmerkelijk dat de Roomse kerk na 150 jaar (twee generaties) door Luther (1483-1546) op hetzelfde gewezen moest worden.
Evaluatie
Eenvoudige boekjes hebben het voordeel dat ze snel inzicht kunnen geven in een onderwerp. Dit boekje slaagt daar zeker in. Nadeel is natuurlijk dat er veel vragen onbeantwoord blijven. Dat kan aanleiding geven om meer over het onderwerp te willen weten. Wycliffe is een onderwerp dat dit zeker verdient. Dit boekje brengt Wycliffe heel dichtbij. Goed opvoedmateriaal voor kinderen, maar ook interessant voor volwassenen.
Kranendonk-Gijssen, J.
Voor niemand bang. John Wycliffe, de moedige Bijbelvertaler
De banier, Apeldoorn, 2017
90 pagina’s
€ 8,95
ISBN: 9789402902327
