Drie-enigheid is een kernbegrip in het traditionele christendom, maar toch zijn er eeuwenlang gelovigen die het verwerpen. Dat wordt versterkt doordat dit kernbegrip als mysterie wordt voorgesteld en dus een goede onderbouwing mist. Frederik Johanszn heeft zijn kijk op dit begrip en andere christelijke leringen beschreven. Hoe heeft hij dat gedaan?
Boekanalyse
Johanszn is geen theoloog, maar was zelfstandig ondernemer. Hij noemt zichzelf Elohist (iemand die gelooft in Elohiem) en werd door Joodse vrienden geadviseerd geen pseudo-Jodendom aan te nemen. Hij verzet zich tegen het dogma van de Drie-enigheid, omdat het geen basis zou hebben in de Bijbel en nooit door de profeet Jezus zou zijn geleerd. Johanszn behandelt 30 nieuwe gedachten die de christelijke leringen zouden doen kantelen. De meeste aandacht gaat naar gedachten over ‘Kwaad-goed’, ‘Saulus de afvallige’, ‘Aanbidden-bidden-danken’ en over ‘Jezus een Joodse profeet’. De meeste hoofdstukken hebben eindnoten. Het boek sluit af met een eigen interpretatie van verzen uit de eerste 25 hoofdstukken van het Bijbelboek Genesis. Daarna volgt een lijst met persoonlijke uitspraken, een woordenlijst en een overzicht van geraadpleegde boeken.
Zoektocht
Vanaf zijn jeugd zocht Johanszn naar de door God gedane openbaring in de Bijbel, maar vond nergens het authentieke geloof maar wilde niet Joods worden. Hij ziet in het christendom veel afgodenaanbidding, zoals in het heidendom, en allerlei menselijke leringen en dwalingen, zoals het aanbidden van een verwesterde Jezus.
Het Bijbelboek Genesis staat centraal en wordt een ‘openbaring’ genoemd. Met zijn uitleg combineert hij elementen van de traditionele scheppingsleer met elementen uit de evolutietheorie.
Evaluatie
Dit is een interessant en veelzijdig boek, maar valt toch tegen. De boektitel suggereert dat de Godsleer (wie of wat is God) centraal staat (terugkeer naar monotheïsme), maar daarover gaan maar een paar hoofdstukken en daarin blijft het bij algemene zaken. Daarna volgt een breed scala van andere onderwerpen die een alternatief (soms scherpe kritiek) geven op de traditionele christelijke uitleg sterk geënt op het liberale Jodendom. Het orthodoxe Jodendom wordt verworpen. Johanszn verwerpt uiteraard dat de Here Jezus God is. Dat zou Paulus hebben verzonnen. Maar dat verzinsel staat dan wel in de Bijbel! Johanszn zoekt waarheid en voert goede en wezenlijke punten op, maar ook ideeën strijdig met de Bijbel, zoals dat satan door mensen gefantaseerd zou zijn, en volgt Joods mystieke (gematria (getallensymboliek)) en allegorische leringen, zoals de rol van de Nesjamah (goddelijke geest van de mens). Hij is creatief. Zo heeft hij een gedicht opgenomen en geeft eigen geloofsuitspraken. Jammer is dat de hoofdstukken niet genummerd zijn en er een register ontbreekt. Wat in dit boek ‘Register’ wordt genoemd is een woordenlijst zonder paginaverwijzing. Dit boek heeft vooral nut in het prikkelen over en uitdagen van bekende, vastgeroeste en ingesleten christelijke dogma’s en uitleggingen. Maar hij blijkt deze en ook Bijbelse & Joodsorthodoxe zaken niet altijd goed te begrijpen. Hetzelfde gaat op voor Hebreeuwse woordbetekenis.
Johanzn, F., Van Drie Goden terug naar Elohim, de Eeuwige, de Enige. 2013, Aspekt, Soesterberg, 350 pagina’s, € 22,95, ISBN: 9789461532930.
