Het boek Genesis is belangrijk. Het beschrijft de oorsprong van de dingen en hoe het leven op aarde is bepaald. Voor wie wil begrijpen waarom dingen zijn zoals ze zijn biedt dit boek het beste startpunt. Maar in Genesis is een ‘oude’ wereld beschreven dat om uitleg vraagt. Professor Goldingay is Oudtestamenticus en heeft getracht Genesis in twee delen modern uit te leggen. Hoe deed hij dat?
Naar aanleiding van
Wat meteen opvalt bij het lezen van de twee boekjes (deel 1 & 2) van Goldingay over Genesis is dat hij, na een kort inleidend hoofdstuk, vooral ‘naar aanleiding van’ gebeurtenissen uit Genesis schrijft. Hij beschrijft steeds hedendaagse anekdotes uit zijn eigen wereld en betrekt daar een Bijbelgedeelte op. Die kleuren zijn ‘uitleg’ in. Opvallend is dat vanaf Genesis 18 de Bijbelgedeeltes steeds langer worden en de uitleg steeds korter. Zijn uitleg in deel 1 (Gn 1-16) is dus uitgebreider dan in deel 2 (Gn 17-50). Twee (erg) kleine kaartjes en een woordenlijst met (slechts) 17 woorden geven wat achtergrondinfo.
Afwijkende interpretatie
Goldingay dateert het boek Genesis niet alleen in de Babylonische ballingschap, maar wijkt ook opzettelijk af van de ‘orthodoxe uitleg’. Hij leert een alternatief christen-zijn wat zijn kijk op Genesis beïnvloed. Zo zou de ‘boom van kennis van goed en kwaad’ voor levenswijsheid staan die de mens nodig heeft, de vrouw superieur zijn aan de man en de mens bedoeld zijn om vegetariër te zijn. De mens zou ook nooit zondigen, maar fouten maken en dat zou bij het leven horen. Ook zou Gods dreigen altijd minder erg zijn dan Zijn daden.
Typisch, voor de in het liberale Californië werkende Britse auteur (Anglicaan), is dat hij geregeld seculiere popnummers en filmen aanhaalt. Vooral leuk voor pasbekeerden.
Evaluatie
Deze boekjes, met de ondertitel ‘voor iedereen’, zijn eigenlijk leesboekjes bedoeld voor een groot publiek. Het biedt geen diepgravende Bijbeluitleg. Toch is de informatiedichtheid soms hoog. De onderwerp overgangen zijn echter niet altijd goed te volgen. Ook is het inconsequent om voor de Bijbelgedeelten de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV) te gebruiken, maar voor de Bijbelcitaten in zijn ‘uitleg’ de Herziene Statenvertaling (HSV).
Genesis is zo fundamenteel dat uitleg ervan de Bijbelbeschouwing kan ‘maken of breken’. Goldingay koos voor een alternatieve uitleg, die bijvoorbeeld de positie van de homofiel opwaardeert. Zaken die tegenwoordig uiterst populair zijn, maar vaak diep strijdig met Gods wil. Hij stelt dat de eerste 11 hoofdstukken van Genesis gelijkenissen zijn. Ze zouden een historische basis hebben, maar vooral niet letterlijk bedoeld zijn (!). Dat opent de deur voor een harmonieus samengaan van de Bijbelse leer met alternatieve theorieën, zoals de Evolutietheorie. Veel mensen zullen dat waarderen. Het lijkt er echter meer op dat het Goldingay ontbreekt aan vakkennis.
Het is opmerkelijk dat in deze boekjes een register ontbreekt, waardoor terugzoeken alleen mogelijk is voor de vetgedrukte woorden van de woordenlijst.
Goldingay, J.
Genesis voor iedereen.
Deel 1 & 2.
Van Wijnen, Franeker,
2016
Samen c.525 pagina’s
€ 17,95 per deel
ISBN: 9789051945010 en 9789051945027
