Door Marco van Putten
Oude mensen
Schuurmans verhaal gaat over Anna, een Joodse vrouw van vijfennegentig in een verzorgingshuis. Ze is nog goed van lijf en leden alleen erg oud. In het verzorgingshuis zitten vooral demente ouderen. Als je dan nog ‘goed’ bent is dat geen prettige omgeving. Een doelloos vooruitzicht.
Vrijwillige euthanasie
Op haar verjaardag komt de directeur samen met een dame van de zorgverzekeraar op bezoek. Niet om haar te feliciteren. Nee, daarvan is geen sprake. Ze komen om haar vrijwillige levensbeëindiging voor te stellen. Dat zou voor iedereen een mooi einde zijn aan een uitzichtloos voortleven. Ze willen niets verplichten, maar zullen over twee weken terugkomen en de vraag opnieuw stellen. Dan heeft Anna de tijd om erover na te denken. In het gesprek was haar de vraag gesteld of haar leven niet gewoon voltooid is. Een vreemde vraag vindt Anna en ze gaat erover nadenken. Iets dat ze als psychologe goed kan.
Paul
Dan komt er een man naar het verzorgingshuis die een terminaal kankerpatiënt is die tegen de zeventig loopt. Het blijk een knappe man te zijn. Met hulp van een verpleegster komt Anna bij het avondeten naast deze man te zitten en er is meteen een ‘klik’. Ze raken bevriend. Ook Paul krijgt een folder over vrijwillige euthanasie, maar wordt er erg boos over.
Vriendschap groeit
Anna nodigt Paul uit om hem haar foto’s te laten zien. Zo leren ze elkaar steeds beter kennen. Dan komen heel bijzondere dingen naar voren. Vooral ook hun trauma’s in verband met de Tweede Wereldoorlog. Hun band groeit en doordat ze elkaar weten te raken. Maar Paul krijgt een TIA en takelt af. Daardoor besluiten ze hun vriendschap een tandje hoger te schakelen. Ze zijn elke dag samen. Ze worden verliefd op elkaar …
Evaluatie
Dit is een realistisch en meeslepend verhaal over wat ouderen ondergaan in verzorgingshuizen. Schuurman wijst erop dat dit een fictief verhaal is, want in Nederland is euthanasie verboden. Maar de beweging en de mentaliteit in die richting is springlevend. Ook wijst dit boek erop hoe de zorg, die een hoge zelfdunk heeft, in werkelijkheid ‘rammelt’. Schuurman beschrijft vooral het overdenken van de hoofdpersonen, maar ook wat er onder de verpleging speelt. Het onderwerp ‘euthanasie’ en ‘voltooid leven’ zijn eigenlijk secundaire onderwerpen in dit boek. Het gaat vooral over wat ouderen die nog ‘goed’ zijn nog kunnen. Opvallend is dat Schuurman wel noemt dat de hoofdpersonen in het verhaal kinderen en kleinkinderen hebben, maar ze komen nooit op bezoek. Jammer is dat er in dit boek gevloekt wordt, hoewel dit boek toch een protestantse lijn heeft. Dit boek is een aanrader.
Schuurman, V., ‘Voltooid leven?’ wacht nog even! 2019, Aspekt, Soesterberg, 139 pagina’s, € 14,95, ISBN: 9789463385787.
