Hoite Slagter heeft een goed leesbaar boek geschreven over het Bijbelboek Handelingen. Om maar direct met de deur in huis te vallen: het is een verademing om weer eens een boek over Handelingen te lezen waarin het Bijbelboek voluit aanvaard wordt, zonder dat de historische gegevens in twijfel worden getrokken. Bovendien is het boek in zekere zin origineel. Slagter heeft mij zeker stof tot nadenken gegeven met zijn boek en dieper inzicht gegeven in Handelingen.
Tekst: Jacco Stijkel
Slagters boek bestaat uit twee delen. In deel 1 schetst hij uitvoering de hoofdlijnen van het boek Handelingen. Deel 2 is een bespreking van gedeelte voor gedeelte. Zelf vind ik deel 1 veruit het sterkst: daar komt Slagter tot de kern van zijn betoog. Om zijn betoog kracht bij te zetten, bespreekt hij de teksten vanuit Handelingen. En terecht, want Slagter wil juist de Bijbel laten spreken. Maar hierdoor is deel 2 veel een herhaling van zetten en mis ik de diepgang en verrassing die juist wel in deel 1 zit.
Slagter stelt dat de gedachte dat de gemeente op de pinksterdag is geboren, onjuist is. Hij laat zien dat Handelingen met name een tussenperiode is waarin God bezig is met Israël. Het evangelie gaat van Jeruzalem, naar Samaria en naar de uiteinden van de aarde, hiermee wordt volgens Slagter Rome bedoeld. Het gaat er vooral om dat Israël tot aan het uiterste van de aarde wordt bereikt. In de Handelingen-periode is dit vervuld.
In deze periode is de verwachting van een spoedige wederkomst van de Here Jezus levendig. Als de Israëlieten zich hadden bekeerd, was de Here Jezus inderdaad spoedig wedergekomen en had alles wat in Openbaring staat opgetekend plaatsgevonden. Dit is echter niet gebeurd, en daarmee is een nieuwe tussenfase gekomen: God werkt nu in de verborgenheid.
Interessant is dat Slagter de 21 brieven in het NT koppelt aan deze fasen. Het duidelijkst komt dat naar voren bij Paulus. Hij heeft zeven brieven geschreven tijdens de Handelingenperiode, en daarin zijn bijvoorbeeld het koninkrijk en de wederkomst belangrijke thema’s. In zijn zeven late brieven na de Handelingenperiode mag Paulus het geheimenis van hoe God verborgen werkt in de gemeente openbaren. Slagter werkt zijn gedachten mooi uit en zijn zeker aanzet voor verder denkwerk.
Zijn er dan geen noten te kraken? Ja, die zijn er zeker wel. De kern is dat Slagter wel erg ver
gaat in het toewijzen van bedelingen aan Israël en de gemeente. Dat eigenlijk alleen de laatste zeven brieven van Paulus daadwerkelijk over de gemeente gaan, gaat mij te ver. Ik zie de gemeente juist als een eenheid tussen joden én heidenen in het geloof in Christus (Ef2), Dit heeft God altijd op het oog gehad. Kortom, meer oog voor de continuïteit in de heilsgeschiedenis.
Ook vind ik dat hij ver gaat door tekenen en wonderen (genezingen bijvoorbeeld) wel heel nadrukkelijk tot een kenmerk van alleen de Handelingentijd te beperken, iets dat niet meer bij deze tijd hoort. Dat is logisch in zijn visie, maar ik zet er wel vraagtekens bij omdat God ook nu door genezingen kan werken en dit ook doet.
Een groot nadeel vind ik dat in het boek alleen verwezen wordt naar boeken van de uitgever van dit boek. Dat begon mij eerlijk gezegd behoorlijk te irriteren. Niet alleen krijg je dan het idee dat je een catalogus van Everread in handen hebt, maar ook dat de schrijver eigenlijk zegt: ‘wij weten hoe het zit, lees deze boeken maar’. Net alsof er geen andere interessante en goede boeken over Handelingen zijn geschreven. Dat maakt het eenzijdig. Dat is heel jammer, want het boek nodigt je wel uit om bijvoorbeeld na te denken waarom Paulus nog in Handelingen 28 zich zo nadrukkelijk richt op zijn volksgenoten.
Ik raad het boek aan voor een ieder die zich meer wil verdiepen in Handelingen, openstaat voor nieuwe gedachten maar ook kritisch wil lezen.
Van Jeruzalem naar Rome
Over de voortgang van Israëls geschiedenis
en het begin van de gemeente
Hoite Slagter
Everread Uitgevers
ISBN 9789066943612
Prijs: € 17,25
