In het Nieuwe Testament worden de Farizeeën nogal negatief beoordeeld. De Here Jezus richtte zware veroordelingen tegen hen (Mt 23). De belangrijkste daarvan was dat ze navolging van de Torah van Mozes probeerde af te schermen en zo de opdracht deze te vervullen overtraden. Een nieuw boek geeft het gesprek hierover weer tussen een Baptistisch predikant met een orthodox rabbijn.
Farizeeën ter discussie
Het interreligieuze gesprek is volgens sommigen een gepasseerd station. Iets wat niet verder leidt dan kennis & inzicht en dan hopelijk respect. De 14 brieven van predikant Kendall en rabbijn Rosen laten echter zien dat zo’n gesprek niet alleen leerzaam, maar ook spannend kan zijn. Te meer, omdat beide religies veel gemeen hadden. De brieven hebben als vertrekpunt een negatieve beoordeling van de Farizeeën door Kendall gebaseerd op het Nieuwe Testament (NT). Deze is als appendix opgenomen. Het boek biedt ook een conclusie en een handige woordenlijst.
Onverenigbaar
Centraal staat het hedendaagse orthodoxe rabbinale Jodendom. Rosens eerste reactie op Kendalls veroordelingen van het Farizeïsme is typerend. Hij stelt dat de Here Jezus Zelf ook een Farizeeër was en hen daarom nooit allemaal kan hebben veroordeeld, maar slechts enkelen. Hij probeert de angel weg te nemen door Hem deel van het ‘probleem’ te maken. Rosen stelt dat het Farizeïsme heel divers was en positieve kanten had. Hij brengt ook helder de huidige Joodse orthopraxie in beeld. Daarbij wordt ook aan de tegenwoordige maatschappelijke relevantie geraakt, zoals Israëls conflict met de Palestijnen. Het beeld wat ontstaat is ontnuchterend, want zijn godsdienst blijkt fundamenteel onverenigbaar met de christelijke. Ondanks het godsdienstrelativisme – alle religies leren eenzelfde god – toont dit boek dat uit dezelfde bron twee verschillende stromen zijn voortgekomen.
Evaluatie
Uit Rosens reacties komt naar voren dat het Jodendom in de afgelopen 2000 jaar is doorontwikkeld vanuit het Farizeïsme van de eerste eeuw. Dit blijkt uit Rosens doordachte reacties op vragen van Kendall. Dat moet als waarschuwing gelden voor christenen in hun contact met het Jodendom. Ook moet er lering uit worden getrokken hoe orthodoxe Joden de woorden van de Here Jezus anders verstaan. Voor hen is de Hij niet de Vertegenwoordiger van God (Gal 3:20), noch Zijn profeet. Het lijkt erop dat het Jodendom zich, na de vele eeuwen van contact met de christenheid, ertegen te weer heeft gesteld. Een belangrijke les voor zending.
In dit boek stelt een christen zich in de leer bij een rabbijn. Christelijke vragen krijgen in een dialoogvorm een weldoordachte Joods orthodoxe reactie. Dit is een weinig toegepaste aanpak. Omdat ze religieuze leiders zijn hebben ze ook veel relevante voorkennis. Hierdoor wordt meteen doorgedrongen tot fundamentele zaken met behoud van eenvoud, nuance en verbanden.
Dit boek laat het evangelische christelijke geloof horen op het klankbord van mainstream orthodox Jodendom. Daardoor komen heldere basisklanken en thematische ritmes naar voren die vaak ongehoord of op de achtergrond blijven.
Kendall, R.T., D. Rosen, De Christen en de Farizeeër,
Doorn, Bijbelse Cultuur
Stichting/Uitgeverij Het Zoeklicht,
2015,
241 pagina’s,
€ 17,95
ISBN 9789064512131.
