Als misdaden van mensen worden ontdekt is het belangrijk meteen bewijsmateriaal daarvan te verzamelen. Dat blijkt ook uit deze documentaire, die laat zien hoe tijdens de Tweede wereldoorlog oorlogsdocumentatie werd gemaakt. Centraal in deze film staan concentratiekampen die werden bevrijd. De cameraploegen die eigenlijk de bewegingen van het leger moesten filmen worden onverwacht verslagleggers van de grootste misdaden die tijdens die oorlog waren verricht; de massavernietiging van de Untermensch. Het onderwerp van deze film is het concentratiekamp Bergen-Belsen dat in april 1945 door het Engelse leger werd bevrijd. Bij de bewerking van de film wordt de bekende Alfred Hitchcock betrokken. Echter, om politieke redenen bleef deze 70 jaar in een archief liggen. Nu is deze voor het eerst vrijgegeven.
Een onverwachte ontdekking
Tijdens dat een cameraploeg de oprukkende Britse troepen in Noord-Duitsland filmt melden zich opeens Duitse officieren bij hen en adviseren hun marsroute om te buigen. Ze naderen namelijk een gevangenenkamp waar ziektes zijn uitgebroken. De Engelsen nemen dit serieus. De hoofdmacht van het leger krijgt de kans ongehinderd en zonder wapengeweld af te buigen achter de Duitse linies. Een klein legeronderdeel trekt verder naar Belsen ten noorden van Hannover. Bij het gevangenenkamp aangekomen doen ze een stuitende en onvoorstelbare ontdekking.
Horror en ontzetting
In dit kamp, waar ook Anne Frank en leden van haar familie stierven, zijn de SS’ers nog steeds aan het werk. Echter, zonder veel geweld weten ze het kamp te bevrijden. De gevangen zijn helemaal confuus van de Engelse soldaten die hun vriendelijk en beleefd aanspreken. Overal in het kamp liggen mensen op de grond, die halfdood of dood zijn. De stank is walgelijk en er heerst tyfus en cholera. De cameraploeg filmt alles wat ze zien. Hun films worden naar Londen gezonden om daar te worden verwerkt door het ministerie van Informatie. Daar volgt dezelfde reactie van verbijstering. Maar dan beginnen de Engelsen in te zien dat het Russische filmmateriaal dat ze hadden ontvangen over concentratiekampen geen falsificaties was, maar echt.
De Engelse oorlogsdocumentaire krijgt vorm
Het Russische filmmateriaal toonde hun bevrijding in 1944 van de vernietigingskampen Majdanek en Auschwitz in Polen. Kort daarop ontvangen ze in Londen ook films van de bevrijding van Buchenwald en Dachau door het Amerikaanse leger. De Engelse documentatiemakers onder leiding van Sidney Bernstein besluiten om het Russische en Amerikaanse materiaal te gebruiken in hun film over Belsen. Betrokkenheid van de bekende filmmaker Alfred Hitchcock maakt dit zijn enige oorlogsdocumentaire.
Evaluatie
De film toont het grote belang van oorlogsverslaggeving, maar ook van de ongunstige invloed van politiek daarop. Echter, filmmateriaal liegt niet. Zeker als het meteen ter plaatse wordt gemaakt.
De nabewerking van deze film door The Imperial War Museum 70 jaar na dato is verrijkt met interviews met kampoverlevenden en ooggetuigen en laat ook zien hoe toen oorlogsdocumentatie gemaakt werd.
Deze film is confronterend en schokkend, maar ook een belangrijke getuige van wereldgeschiedenis die niet vergeten mag worden.
Night will fall.
TDM Entertainment,
2015,
c.75 minuten,
€ 12,99
ISBN 8718754403269.
