De theologe Jacobine Gelderloos heeft in opdracht van de Protestantse Theologische Universiteit onderzoek gedaan naar de vraag hoe kerken kunnen bijdragen aan de leefbaarheid van het platteland.
Tekst: Jacco Stijkel
‘Sporen van God in het dorp’ is de Nederlandse bewerking hiervan die toegankelijk is voor een breder publiek. Gelderloos heeft onderzoek gedaan naar dorpskerken in Groningen en Noord-Brabant, maar wat zij schetst is van groot belang voor een ieder die op de een of andere manier betrokken is bij kerken op het platteland.
Zelf ben ik aan de slag als kerkelijk werker in een streekgemeente in Gelderland. Veel van wat Gelderloos beschrijft is zeer herkenbaar. En ik geloof dat dit voor veel dorpskerken geldt, wellicht de biblebelt buiten beschouwing latend.
Hoe overleef je als kerk in een dorp in een tijd waar steeds minder mensen regelmatig naar de kerk gaan en er (dus ook) minder vrijwilligers zijn om te doen wat er gedaan moet worden? Hoe ben je zichtbaar in het dorp? Hoe gaat dat als de dominee en/of kerkelijk werker niet meer in het dorp woont? Wat doe je met de erediensten als er nog maar twintig mensen op zondagochtend naar de eredienst gaan? Ook omdat door te toegenomen mobiliteit het niet vanzelfsprekend meer is dat mensen in het eigen dorp kerken? Waar zoek je samenwerking en waar juist niet? Allemaal vragen waar dorpskerken mee te maken hebben en ik kan nog wel even doorgaan.
De grote kracht van dit boek is dat de focus niet ligt op de overlevingsmodus. Hoe begrijpelijk het ook is dat juist wel speelt in kerken. Maar dat Gelderloos erop wijst hoe kerken kunnen bijdragen aan de leefbaarheid van het dorp. Simpelweg present zijn. Bruggen bouwen met andere organisaties die het goede op het oog hebben. Maar wel het eigene van de kerk behouden: een plek waar mensen samenkomen om (iets van) God te ervaren. Om te vieren, om te rouwen. Of om even stil te zijn. Dan gaat het niet meer om de aantallen, maar om de ontmoeting met God, met het Heilige. En dat je oog hebt voor andere plekken waar iets van de kerk ook gebeurt: bijvoorbeeld op een school of zorginstelling.
Mooi vind ik ook Gelderloos’ pleidooi om pastoraal zichtbaar te zijn in het dorp. Waar bijvoorbeeld jeugdwerk heel goed regionaal kan worden opgepakt, is met name pastoraat van levensbelang voor het dorp zelf.
Vanwege de heldere analyse van het probleem, de perspectiefwisseling waardoor het niet gaat om overlevingsdrang maar de concrete bijdrage aan de leefbaarheid van het dorp en de herkenbaarheid beveel ik dit boek van harte aan. Wat mij betreft een must voor een ieder die begaan is met de dorpskerken.
Sporen van God in het dorp
Nieuwe perspectieven voor kerken op het platteland
Jacobine Gelderloos
Boekencentrum
ISBN: 9789023952183
176 pagina’s
€ 14,99
