Wanhoop overkomt sommigen in het leven. Zeker in een oorlog is dat zo. In de aanloop naar de Tweede wereldoorlog gaf de Nazi-regering vooral de Joden de schuld van de problemen in Duitsland. Ze zagen het als heilige roeping om hun groeiende rijksgebied van hen te ontdoen, door ze met geweld te interneren, tot slaven te maken en ze uit te roeien. Hun op grote en georganiseerde schaal georganiseerde moord op de Joden was waarschijnlijk nog niet eerder vertoond. Daardoor bouwden de Duitsers een kolossale schuld op tegenover de Joden.
Maar wat als in 1944 ergens in Duitsland een Duitse generaal in wanhoop om zijn stervende zoon hulp zoekt bij een Joodse chirurg, die als dwangarbeider in een kamp werkt? Zal die Jood dan, in zijn staat van wanhoop, die Duitser helpen in zijn wanhoop?
Een leven om een leven
Met dit dilemma begint deze film. Omdat generaal Von Ulbricht het leven van zijn zoon wil redden, laat hij een Joodse arts, Jakob Blumenthal, halen. Niet dat de generaal dat graag wil, maar er zijn geen andere Duitse artsen snel genoeg beschikbaar. Aanvankelijk weigert de Jood om de gehate Duitsers te helpen. Waarom zou hij? Hij is toch al ten dode opgeschreven. Na enige onderhandeling stelt de Duitse generaal hem voor om zijn leven te redden als hij het leven van zijn stervende zoon zal redden. Maar is dat uiteindelijke aanbod genoeg voor een dwangarbeider die als enige van zijn hele familie is overgebleven en zelf ook al op leeftijd is?
Leven in wanhoop zinloos
De Duitse Jood Blumenthal, een gewezen professor aan de Universiteit van München, confronteert de generaal met een aantal vragen, welke deze laatste wellicht niet eerder had overwogen. Wat maakt het leven uit als je geen familie meer hebt, je moet leven met een oorlogstrauma en je gezondheid schade heeft geleden door dwangarbeid? Maar dan nog het ergste, iets dat vooral bij Joden een sterke rol speelt, hoe je volksgenoten achterlaten en alleen egoïstisch aan je eigen lijfbehoud denken? Hij slaat het aanbod van de generaal dus af. Leven in wanhoop is geen leven. De generaal is ten einde raad. Zal zijn zoon dan sterven door wat de Nazi’s, zijn volksgenoten, deze Joodse arts die zijn zoon zou kunnen redden, hebben aangedaan?
Evaluatie
Deze zeer indrukwekkende dramatische film, gebaseerd op een waar gebeurd verhaal, is om voor je het weet. Dit komt niet alleen doordat het geen lange film is, maar ook omdat het een hoge spanning heeft. Hele moeilijke ethisch-filosofische vragen worden aangeroerd, ondersteund door archiefbeelden uit de Tweede wereldoorlog.
Deze meesterlijke film, bekroond met vele awards, heeft opmerkelijke wendingen. De acteurs spelen heel realistisch, waarin ook het verschil tussen het Duitse leger en de SS blijkt.
Echt een film om meerdere keren te bekijken en de vragen ervan te overdenken. Een aanrader.
The Desperate.
Een lichtstraal in het aangezicht van tirannie,
NEEMA Media B.V.,
2016,
c.30 minuten,
€ 7,99
ISBN 9789492189271.
