In 2004 werd de Protestantse Kerk in Nederland, afgekort PKN, opgericht. Sommigen rechtlijnige gelovigen herformuleren deze afkorting waarschuwend tot ‘Paus Komt Nader’. Opmerkelijk genoeg heeft het boek ‘Flirten met Rome’ van de in Zuid-Afrika werkende predikante Almatine Leene de ondertitel ‘Protestanten naderen katholieken’. Die kan als waarschuwing voor katholieken worden opgevat. De timing van dit onderwerp ligt gevoelig in het herdenkingsjaar 500 jaar Reformatie. Wat valt op aan dit boek, waarin 10 verschillende protestanten aan het woord komen? Waarom zoeken zij die toenadering?
Eenheid en overeenkomsten
De Nederduits Gereformeerde Leene zoekt met dit boekje vooral de eenheid van de ‘kerk’. Dat die bestaat blijkt uit de aantrekkingskracht die ‘Rome’ (de katholieke kerk) tegenwoordig heeft op protestanten. Maar het blijkt ook uit het bestaan van feitelijke overeenkomsten. Sinds de Reformatie was er vooral aandacht voor de breuk en de verschillen. De tegenwoordige oecumene laat zien dat veel onenigheid voortkomt uit onwetendheid, onbegrip en onjuistheden. Krachten bundelen ligt voor de hand. Vooral in een tijd dat mensen de kerken verlaten. Toch wordt gewezen op Romes eigenaardigheden (highlighted in quotes) in vergelijk met het protestantisme.
Katholieke ‘roots’
Dit boek verschijnt tijdens de herdenking van de Reformatie, die met Luther (1483-1546), de veronderstelde eerste protestant, in 1517 zou zijn begonnen. Maar zijn ‘protest’ was feitelijk heel beperkt. Volgens sommigen wilde hij juist het zuivere katholicisme (verankerd zijn in de katholieke traditie) herstellen. Ook veel andere Reformatoren zouden er niet grondig mee hebben gebroken. Slechts enkele rechtlijnige gelovigen wijzen op het sterke occultisme, de heidense mystiek en de antichristelijke filosofieën ervan. Toch is Westerse christenheid er in geworteld, heeft het daarom aantrekkingskracht op protestanten en daagt hen uit. Het boek gaat niet over samengaan in de ene Moederkerk van Rome, maar vraagt respect ervoor.
Evaluatie
Dit boek zal veel christenen aanspreken. Te meer, omdat zelfs de Evangelische Beweging, die de ‘3de weg’ naast katholieken en protestanten is, bij ‘Rome’ lijkt uit te komen. Hoewel die zich oorspronkelijk afzette tegen traditionele kerken. Dit boek toont hoe veel gelovigen betoverd raken door de uitstraling van ‘Rome’. Maar actie is reactie. Flirten wordt vanuit een bewuste intentie gedaan (voorbedachte rade) en kan bevestiging vinden. Dat Leene, als vrouw, hierover schrijft is niet erg gepast. Te meer omdat het katholicisme vrouwen in de kerk slechts weinig ruimte biedt en dat baseert op de Bijbel (1 Tim 2:12). Zij kunnen, net als gehuwden, geen kerkelijk ambt hebben. Maar auteurs in dit boek zijn dat wel.
Flirten is gebaseerd op fantasie, waarvan gevolgen vaak ontnuchterend zijn. Gelukkig komen ook rooms-katholieken aan het woord, zodat ook de ‘ontvangende kant’ van het flirten een stem krijgt. Toch laat dit boek vooral de protestantse beleving van ‘de toenadering’ horen. Hoewel beleving geen objectief geluid is kan het samengaan in de toekomst uiteindelijk wel officieel worden. Een interessante proef ter overdenking. Maar is en blijft ‘Rome’ niet ongenaakbaar?
Leene, A. (red.)
Flirten met Rome. Protestanten naderen katholieken
Buijten & Schipperheijn Motief
Amsterdam, 2017
130 pagina’s
€14,90
ISBN: 9789058819369
