Bij een geval van euthanasie – in de landen waar het wettelijk is toegestaan – gelden een aantal strike regels en voorwaarden die moeten nageleefd worden. Ook al gaat men daar in de praktijk soms wat losser mee om, over het geheel genomen is zorgvuldigheid wel de regel. In Nederland echter ontstond onlangs veel ophef veroorzaakt door de promotie voor een eenvoudig en goedkoop euthanasiemiddel, dat vrij in de handel verkrijgbaar is. De coöperatie ‘Laatste Wil’ heeft namelijk een legaal middel gevonden dat binnen een half uur of een uur tot de dood leidt.
Laatste Wil werd in 2013 opgericht en de leden van de coöperatie willen een middel dat snel en pijnloos tot de dood leidt, op een moment dat ze zelf uit kunnen kiezen. Het gaat vooral om een vereniging van oudere mensen: de gemiddelde leeftijd is 70 jaar. Ze willen de eigen autonomie behouden over het moment van hun overlijden, dus ook zonder tussenkomst van een dokter en het volgen van de officiële euthanasieprocedure. Echter, volgens de Nederlandse wetgeving is het strafbaar om zelfdoding mogelijk te maken of om er middelen voor beschikbaar te stellen.
Het middel dat Laatste Wil gevonden heeft, is geen medicijn, maar een conserveermiddel, dat in hele lage concentraties in voedingswaren gebruikt wordt. Onverdund is het dodelijk – het werd inmiddels verschillende keren gebruikt om euthanasie te plegen – er zijn ook moorden mee gepleegd. De kans dat de overheid het product verbiedt is volgens Laatste Wil klein, omdat het wijdverbreid geproduceerd en gebruikt wordt voor andere (legale) doeleinden. De coöperatie stelt in dat verband dat de verkoop van touw ook niet verboden wordt, hoewel mensen dat kunnen gebruiken om zich op te hangen.
De coöperatie is van plan leden te gaan verwijzen naar adressen waar het spul verkocht wordt, maar wil het niet zelf gaan verkopen. Op zich is dat niet nieuw, want in boeken over ‘zelfeuthanasie’ worden ook adressen bekend gemaakt waar mensen een dodelijk middel kunnen kopen – al zijn dat doorgaans buitenlandse adressen. Dit soort verwijzingen wordt tot dusver niet gezien als ‘hulp bij zelfdoding’ en er is nog nooit iemand voor veroordeeld. Wie een ander helpt om het middel te gebruiken, is hoe dan ook strafbaar.
Om ongevallen te vermijden, raadt Laatste Wil aan er bijzonder voorzichtig mee om te gaan: “Bewaar het achter slot en grendel, liefst in een kluis die alleen open kan met een biometrische vingerafdruk”, aldus een woordvoerder van de vereniging.
Euthanasie-expert Wim Distelmans is geen voorstander van de zogenaamde ‘zelfeuthanasie’. Hij vreest dat sommige mensen in een opwelling voor zelfdoding zullen kiezen als dit soort middelen gemakkelijk te verkrijgen is. “Het is bekend dat hoe meer je middelen om zelfdoding te doen, aanreikt, hoe hoger de cijfers van zelfdoding komen.
Er zijn in Nederland ongeveer 5500 gevallen van euthanasie per jaar en naar schatting komt het ieder jaar ook 300 keer voor dat mensen ‘zelfeuthanasie’ plegen met zelf aangeschafte middelen.
(bron: nrc, vrt, laatste wil)
