Dat er nog veel hardnekkige misverstanden bestaan over de Here Jezus is een gegeven. Paul van Winden probeert in ‘Jezus zonder verpakkingen’ belangrijke misverstanden te bestrijden om zo een beter begrip van Hem te bieden. Hoe deed hij dat?
Boekanalyse
Van Winden brak na twee jaar zijn Rooms-katholieke priesteropleiding af. Hij werd technisch schrijver en vertaler bij Philips.
Hij zocht een alomvattend wereldbeeld en vond veel goeds bij doopsgezinden, Boeddhisme, procestheologie, antroposofie en Odd Fellows.
Na een voorwoord behandelt Winden in 25 hoofdstukken en drie aanhangsels diverse misvattingen over de Here Jezus. De meeste aandacht gaat naar vertaalfouten en de kernbegrippen van de leer van de Here Jezus. Voetnoten geven bron- en diepte-informatie.
Het boek sluit af met een afkortingen- en literatuurlijst en een personalia. Van Winden heeft niet gekozen voor een specifieke Bijbelvertalingen, maar grijpt terug op allerlei vertalingen. Hij heeft wel een voorkeur voor de Naardense Bijbel.
Niet en wel
Volgens Van Winden zijn er allerlei voorstellingen (verpakkingen) van de Here Jezus geleerd. Te beginnen met de schrijver van het Matteüsevangelie. Hij zou daardoor steeds minder herkenbaar zijn geworden. Van Winden zou met een aantal wetenschappelijke argumenten het juiste beeld van Hem herstellen.
Zo zou de Here Jezus geen Torahleraar en geen God op aarde zijn geweest, maar als ethicus hebben geleerd hoe mensen het beste kunnen leven met Zijn leven als voorbeeld. Hij zou een filosoof en een wijze, vrijzinnige leraar zijn geweest die zou hebben geleerd dat wie vanuit seculiere liefde doet en laat van God zou zijn.
Voor Hem zou niet geloven centraal hebben gesteld, maar vertrouwen in God, en Zijn leer zou de belangrijkste zijn in de Bijbel. Centraal in Zijn leer zouden hebben gestaan het gezinsverband en de ‘power’ van God.
Van Winden gaat uit van adoptianisme (De Here Jezus zou bij Zijn waterdoop door God als Zijn Dienstknecht zijn aangenomen, maar daarna een mens zijn gebleven) en modalisme (God zou Zich met verschillende ‘maskers’ openbaren). Hij promoot Origenes (gnostiek – niveaus van gelovigen) en diens allegorese.
Evaluatie
Dit is een uitgebreid studieboek waarin getracht wordt een verbeterd beeld van de Here Jezus te geven. Maar Van Winden komt met zijn eigen subjectieve beeld van Hem die ook twijfelachtig en onwaar is. Hij doet dus helaas wat hij anderen verwijt. Zo stelt hij dat de Bijbel reïncarnatie leert.
Van Winden adresseert ook misvattingen die veel verder gaan dan alleen over de Here Jezus. Zo doet hij ook diverse uitspraken over vermeende misvattingen over de autoriteit van de Bijbel, over het volk Israël en het rabbinale Jodendom. Voor wat betreft Israël stelt hij dat dit volk niet meer de specifieke aandacht van God zou hebben, maar vervangen zou zijn door de aandacht voor het individuele heil van gelovigen.
Het is teleurstellend dat dit ‘dikke’ studieboek geen zoekregister heeft. Dit boek wordt aangeraden voor de geïnteresseerden.
Winden, P. van, Jezus zonder verpakkingen. Hardnekkige misverstanden over Jezus. 2020, Van Warven, Kampen, 398 pagina’s, € 19,95, ISBN: 9789493175150.
