Dat de christenheid nauwelijks denkt vanuit het raamwerk van Israël is opmerkelijk, want zo is vrijwel heel de Bijbel wel opgezet. Ds. Kees Kant heeft daar het korte boekje ‘Geloven zonder Israël’ over geschreven. Hoe heeft hij dit vreemde fenomeen verklaard?
Leiders van de christenheid hebben (vanaf de tweede eeuw) steeds meer afstand genomen van het Joodse volk. Het is van belang dit te beseffen, want anders kan er cynisme ontstaan tegenover de vroege kerk en over de werking van de Heilige Geest.
Een andere belangrijke reden is dat de ontwikkeling van de theologie zonder Israël invloed kreeg op Bijbelinterpretatie en Bijbelvertalingen. Hedendaagse opvattingen worden dus nog steeds door het verleden gevormd.
Boekanalyse
Kant was ruim 22 jaar predikant in diverse gemeenten (tegenwoordig van de signatuur PKN (Protestantse Kerken in Nederland)). Tegenwoordig is hij directeur van Christenen voor Israël (CvI) Internationaal.
Na een Introductie werkt hij het onderwerp ‘Geloven zonder Israël’ in zeven hoofdstukken uit, waarbij de meeste aandacht uit gaat naar nieuwe variaties op Vervangingsdenken (kerk is nieuwe Israël) en op de Verbredingstheorie (gedachte dat de Here Jezus God Zich op alle volken richt in plaats van alleen op Israël). Hij heeft gebruik gemaakt van de Herziene Statenvertaling.
Christelijke vergissingen
In deze korte studie worden een aantal belangrijke christelijke vergissingen over het Joodse volk beschreven. Dat is al eerder gebeurd, maar de meerwaarde van deze studie is dat de recente ontwikkelingen worden besproken. Ook gaat hij in op het verwijt dat CvI een zogenoemde Twee-volkentheorie en Twee-wegentheorie (dat het Judaïsme een eigen heilsweg is naast het christelijke geloof) zou verkondingen.
Evaluatie
Dit is een interessante, toegankelijke kort studie over een belangrijke vraag, maar wel echt een CvI-boekje. Zo geeft het een veel te positief beeld van het Joodse volk, dat wordt afgeschilderd als grotendeels vroom. Vroomheid onder hen is echter ver te zoeken. Ook Gods kijk op Israël wordt veel te positief beschreven. Israëls huidige verbanning zien christenzionisten niet.
Kant verbaast zich terecht over de verknipte gedachte dat al Gods positieve beloften aan Israël definitief en volledig op de christenheid zouden zijn overgegaan, maar al Zijn negatieve beloften (oordelen) op de Joden zouden neerkomen.
Kant komt echter met twijfelachtige argumenten, zoals dat het Joodse volk van Godswege verblind zou zijn (Rm 11) ten gunste van de christenheid en dus te verontschuldigen.
Opvallend is dat Kant zelf ook verblind is voor de Twee-volken-/Twee-wegentheorie, want hij beweert stellig deze te verwerpen. Toch niet! Volgens hem is het Joodse volk namelijk ook Gods volk, maar los van de christenheid, en zouden ze een eigen heilsweg hebben. Volgens Kant is alles goed met Israël, omdat de Here Jezus verborgen bij hun Aanwezig zou zijn! CvI legt daarmee teveel nadruk op de uniekheid van het Jood-zijn, terwijl God alleen godsdienst/geloof verwacht.
Een literatuurlijst, voet- of eindnoten of een register ontbreken. Dit boekje wordt aangeraden.
Kant, K., Geloven zonder Israël. Hoe Israël verdween uit onze christelijke beleving. 2021, Chai Pres, Nijkerk, 35 pagina’s, € 3,00, ISBN: 9789083173900.
