West-Europese geschiedenis kent sinds de 16de eeuw strijd tussen rooms-katholieken en protestanten. Zelfs Schotland, van oudsher rooms-katholiek, werd in de 16de eeuw beheerst door protestanten. Die zochten steun bij Engeland, dat toen werd geregeerd door de protestantse koningin Elisabeth. De film ‘Mary Queen of Scots’ is de verfilming van de geschiedenis van deze Schotse koningin. Hoe is dit verfilmd?
Landing in Schotland
Hoewel de film begint bij het levenseinde van deze ‘Mary of Scots’ is het echte begin ervan als ze op 18-jarige leeftijd uit Frankrijk terugkeerde naar Schotland en haar troon opnieuw terug eiste. Ze was naar Frankrijk gegaan omdat Schotland verscheurd werd door oorlogen tussen Rooms-katholieke en protestantse Schotten. Aangekomen in Edinburgh (1561) vestigde ze zich meteen als de Schotse monarch, want ze was het enige nog levende kind van overleden Schotse koning Jacobus.
Ongelukkig in de liefde
Maria (Saoirse Ronan) verloor na drie jaar huwelijk haar man, de koning van Frankrijk, Frans II. Na haar terugkeer naar Schotland huwde ze vier jaar later haar half-neef Henry Stuart, Lord Darnley. Maar hij bleek echter homosexueel. Toch wist ze zwanger van hem te worden en kreeg ze een zoon: de latere koning Jacobus van Schotland en Engeland (opvolger van Elisabeth I). Meteen nadat Henry werd vermoord, dwong de graaf van Bothwell, de beschermheer van de koningin, een huwelijk met haar af. Maar om dit huwelijk ontstond de zoveelste Schotse opstand en daarom werd ze van haar kind gescheiden, gevangen gezet en gedwongen af te treden. Ze vroeg asiel aan in Engeland.
Machtstrijd
Koningin Maria was uitgesproken ambitieus. In Schotland stelde ze zich liberaal op tegenover de opkomende protestanten, hoewel ze zelf rooms-katholiek bleef. Maar vooral John Knox, de leider van de (presbyteriaanse) kerk van Engeland, richtte zich tegen Maria en wist de Schotten tegen haar op te ruien, zodat er herhaaldelijk opstanden tegen haar uitbraken.
Maria’s ambitie richtte zich ook op Engeland, waarvan ze zelfs de troon claimde. Dat bracht haar in conflict met de even ambitieuze Tudor koningin Elisabeth. Toch wist Maria haar liefde en charmes te gebruiken om een goede band met Elisabeth te onderhouden. Maar de Engelse koningin begreep goed hoe gevaarlijk Maria kon wezen….
Evaluatie
Dit is een professionele historische dramafilm. Vooral de schitterende kostuums, opmaak en muziek vallen op. Voor deze ontving de film prijzen. De meeste aandacht wordt besteed aan de periode 1561-1567: de periode dat Maria koningin van Schotland was. Het gaat niet zozeer over geloof, maar wel over intriges, ongeluk en verraad. Het toont ook hoe ruw en wild het onder de Schotten kon gaan en hoe hopeloos verdeeld ze waren. Dit in contrast met de verfijnde diplomatie van de Engelsen. De film tracht een realistisch beeld te geven van het leven van Maria en deels ook van Elisabeth, maar daarop is nogal wat kritiek gekomen. Deze Dvd is zeker een aanrader.
Mary Queen of Scots. Bow to no one. 2019, Universal Pictures Benelux, Amsterdam. c.119 min., € 11,30, 5053083177829.
