Het Hebreeuwse alfabet heet ‘alefbeet’. Wie kent het? Kennis ervan staat aan de basis van het beter begrijpen van de Bijbel. Kees de Vreugd heeft er columns over geschreven die gebundeld zijn in een leuk boekje. Hoe is dat gedaan?
Fraaie uitgave
Kennismaken met het Hebreeuws mag en kan op een leuke manier. Net zoals kinderen vroeger Aap-Noot-Mies leerden op een plankje met plaatjes. De uitgave van het Alefbeet door Christenen voor Israël (CvI) is een fraaie uitvoering in een apart vierkant formaat met stoffen bekleding en gouden opdruk. De letters van het Alefbeet zijn in mooie kaligrafie uitgevoerd door Bert Koning.
Boekanalyse
De Vreugd geeft een kort voorwoord waarin hij verwijst naar de columns die hij tussen 2015-2017 schreef voor Israël Aktueel van CvI op elke letter van het Alefbeet. Voor elk van de 22 letters zijn twee pagina’s gereserveerd, met uitzondering van de letter Tet. Die heeft er vier. Links staat de Hebreeuwse letter als kaligrafie groot afgebeeld en rechts het artikel. Deze artikelen gaan over allerlei onderwerpen, zoals de oorspronkelijke proto-Kanaänitische lettertekens, stukjes uit de Joodse traditie, zoals verhalen en anekdotes uit de Mondelinge Leer, of verbanden met de Bijbel en eigenschappen van de letters. Op de Bijbelse achtergrond en de betekenis van de letters wordt ingegaan. Dit boekje heeft, maar Joods gebruik, de inhoudsopgave achterin. Daarna is een korte verantwoording door de kaligrafist gegeven.
Nut
Interessant is te zien dat het Nederlandse alfabet een basis heeft in het zogenoemde Fenicisch alfabet. Omdat het Fenicisch een Kanaänitische taal was en verwant was aan het Aramees, is het niet vreemd dat de meeste letters van ons alfabet ook een equivalent hebben in het Hebreeuwse alefbeet. Het Hebreeuws was oorspronkelijk ook sterk verwant aan het Fenicisch. Kennis opdoen over het alefbeet is dus ook de achtergrond leren kennen van het Nederlandse alfabet.
Daarnaast is het zo dat herkenning van de voor ons vreemde Hebreeuwse letters ook de wereld opent van het begrijpen van Hebreeuwse teksten in bijvoorbeeld de synagoge of manuscripten van het Oude Testament. Maar sommige Hebreeuwse letters worden ook genoemd in het Nieuwe Testament, zoals de Jot (Mt 5:18).
Evaluatie
Dit is een mooie en leuke wijze om kennis te maken met de letters van het Hebreeuwse alefbeet, maar meteen ook met het Judaïsme (rabbinale Jodendom). Naar populair gebruik gaat De Vreugde ook in op de vorm van deze letters en geeft daar een theologische en spirituele betekenis aan. Vergeten wordt echter dat dit zogenoemde kwadraatschrift letters zijn van het Aramese alefbeet. Met andere woorden deze letters hebben een heidense achtergrond en niet een Bijbelse. Hetzelfde geldt voor de Kanaänitische achtergrond van de oorspronkelijke Hebreeuwse letters. Daarin spirituele betekenis zien is achteraf inlezen en daardoor ook twijfelachtig. Dit boekje is aanbevolen.
Vreugd, K. de, Alefbeet. 2018, Chai pres, Nijkerk, 54 pagina’s, € 9,95, ISBN: 9789081781305.
