Steeds meer christenen onderkennen dat de Here Jezus en zijn leerlingen een groepering vormden in het eerste eeuwse Jodendom. Daarmee is echter nog niet de slag gemaakt naar wat dit betekent voor hedendaagse Joods-christelijke Bijbelinterpretatie en toepassing daarvan: Messiaans geloven. Mike Doeve doet daartoe een poging in het lijvige studieboek ‘Terug naar de bron’. Hoe deed hij dat?
Boekanalyse
Na een voorwoord, een afkortingenlijst en ‘handige informatie’ (verantwoording en leeswijzer) volgen 11 hoofdstukken ingedeeld in vier delen. Deel 1 (H1-2) is een introductie op het boek; deel 2 (H3-5) gaat over het Messiaanse rijk, het Sinaïtische verbond en de heilsgeschiedenis van Israël; deel 3 (H6-10) gaat over het Nieuwe verbond, de Romeinenbrief, het aardse en het geestelijke en het leven van de Here Jezus; deel 4 (H11) gaat over het tweedelingsdenken (kerk en Israël apart). Doeve besteedt de meeste aandacht aan de verspreiding van het Evangelie, de Romeinenbrief en de tegenstelling ‘vlees’ en geest. Ook is er veel aandacht voor de overeenkomst tussen het Mozaïsche verbond en het leven van de Here Jezus. Voetnoten geven literatuurverwijzingen en diepte-informatie. Achter in het boek zijn drie appendices, een namen- en begrippenlijst, een korte Bijbeltekstregister en een literatuurlijst opgenomen.
Onderscheidend boek
Doeve gebruikt veel Hebreeuwse benamingen en geeft er uitleg over. Dat is niet bedoeld om het de lezer onnodig moeilijk te maken, maar om de diepere betekenis ervan te laten zien. Hij behandelt veel misvattingen die onder christenen bestaan, zoals de Vervangingstheorie (Kerk heeft Israël vervangen als Gods volk) en de blijvende betekenis van de Verbondsvoorwaarden (Torah) door de misvatting erover te weerleggen. Interessant is dat hij steeds de traditionele christelijke opvatting erover geeft en daarbij een alternatieve Messiaanse (Joods-christelijke) uitleg plaatst. Ook wordt in dit boek veel Bijbel(her)interpretatie en uitleg gegeven.
Evaluatie
Dit is een belangrijk en grondig studieboek over Messiaans denken en doen. Maar voor Doeve betreft dat hoofdzakelijk Messias-belijdende Joden en hij beschrijft maar een bepaalde vorm (traditioneel Judaïsme). Daarmee volgt hij de breed geaccepteerde weg waaraan niet-Joden geen aanstoot zullen nemen. Jammer is dat Doeve veel te veel herhaalt in zijn toch al veel te dikke boek. Daar komt bij dat hij ook nogal wollig is (overtollig woordgebruik) met soms onjuiste zinnen en woorden. Waarschijnlijk had hij met minder dan een derde aan pagina’s ook zijn boodschap goed en grondig kunnen behandelen. Doeve is ook nogal tegenstrijdig en inconsequent. Zo verwerpt hij de Twee-wegentheorie (Israël en de kerk elk hun eigen heilsweg), maar stelt toch dat de Torah van Mozes alleen voor Joodse gelovigen is bedoeld. Feitelijk dus wel Twee-wegentheorie. Vervolgens stelt hij toch dat niet-Joodse gelovigen vrij zijn om wel aan (volledige) Torah navolging te doen. Zijn boek is ook gericht aan niet-Joodse gelovigen, minder aan Joodse. Het is onbegrijpelijk dat dit boek geen zakenregister heeft. Ondanks bovenstaande kritiek is dit boek zeker een aanrader voor de geïnteresseerden.
Doeve, M.R., Terug naar de Bron. Een zoektocht naar wat Jesjoea onderwees. 2017, Scholten, Zwolle. 948 pagina’s, € 28,95, ISBN: 9789079859740.
