Kees van der Staaij zit sinds 1998 namens de Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP) in de Tweede Kamer. Sinds 2010 is hij partijleider van de SGP, die voor de meeste mensen staat voor de broeders van de ‘zwarte kousen’ kerken. Stijle Calvinisten. Toch is er veel veranderd. Zo zijn inmiddels de partijstatuten aangepast, zodat ook vrouwen toegang hebben tot de partijleiding en is het streven om de doodstraf in te voeren losgelaten. In een nieuw boek deelt Van der Staaij hoe gesprekken met verschillende mensen een indruk op hem maakten en hoe die hem beïnvloed hebben.
De 10-‘geboden’
Tien gesprekken die Van Der Staaij had zouden in het teken staan van de tien ‘geboden’ en van ‘geloof, hoop en liefde’. Heel verschillende mensen komen aan het woord. Vijf mannen en evenveel vrouwen. In zijn evaluatie van het gesprek aan het einde van elk hoofdstuk brengt hij zijn belangrijkste overdenkingen naar voren en wat dit voor het landsbelang kan betekenen.
De gesprekspartners
Dat Van Der Staaij een gesprek heeft met een dominee en de Opperrabbijn van het orthodoxe Jodendom was te verwachten, maar niet dat hij veel seculieren sprak. Zo springt zijn gesprek met Claudia de Breij er uit. Natuurlijk sprak Van Der Staaij ook met een Afrikaanse vluchtelinge met een happy-end en met mensen van de overheid. Opvallend is dat hij ervoor kiest om ook het gevaarlijke pad te bewandelen door ook een gesprek met zijn vader op te nemen. Zo komt ook de gezinssituatie enigszins in beeld.
Evaluatie
Van Der Staaij vindt betrouwbaarheid een hoofdwaarde, maar met dit boek doet hij daaraan af. Hij stelt immers in zijn Voorwoord dat dit boek geen partijpropagandamiddel is of alleen bedoelt voor zijn achterban. Toch kiest de partijleider ervoor om zich op de kaft te laten afdrukken met een brede glimlach gestoken in ‘business casual’ kleding. Dit past goed in de joviale stijl van het hedendaagse neoliberale politiek-culturele klimaat. Hij profileert zich ook inhoudelijk pluralistisch en wijst vooral op overlap met de conservatieve VVD-flank. Dus gewoon wel propaganda. Hoe sommige gesprekken overeen moeten stemmen met de 10-Woorden is niet altijd helder en juist. Geloof, hoop en liefde verwijst naar woorden van de apostel Paulus (1 Kor 13:13), maar die bedoelde daarmee karakteristieken van een christenleven en geen ‘goede gesprekken’. Ook opvallend is dat in het nawoord toch nog een 6de man aan het woord komt en een 11de ‘gebod’ moet worden genoemd, dat het eigenlijk niet is. Dit boek kenmerkt zich dat het netjes, opgewekt, pro-christelijk is en serieuze problemen benoemt en soms ook oplossingen noemt. Maar de echte ‘harde’ noten van de massale geloofsafval en het fel opkomende heidendom worden alleen genoemd, maar echter niet gekraakt. Van Der Staaij is ook nogal zuinig met openhartigheid. Allemaal karakteristieken van de SGP. Jammer is verder dat in dit boek geen index is opgenomen.
Van der Staaij
K., Goede gesprekken over geloof, hoop en liefde
Prometheus, Amsterdam 2016
212 pagina’s
€ 16,95
ISBN: 9789044631807