Door Marco van Putten
Bijbelnamen
Deze namen vragen aandacht. Zo komt het namelijk voor dat een naam feitelijk geen persoonsnaam is. Een voorbeeld is de Hebreeuwse benaming ‘Adam’. Hetzelfde geldt voor de Griekse benaming ‘Kefas’ van Simon, de discipel van de Here Jezus. Het is dan van belang te begrijpen wat zulke namen betekenen.
In Bijbelvertalingen komt het erop aan of de vertalers een naam in de grondtekst overzetten in de taal van de Bijbelvertaling en als ze dat doen hoe. Daarom verschillen Bijbelvertalingen nogal. Een vertaalde naam staat voor een interpretatie van de (mogelijke) betekenis. In onvertaald gelaten namen blijft de betekenis verborgen. Ook zijn ze overgezet op een zelfgekozen manier.
Namen zeggen iets over het wezen en de aard van dat wat die naam draagt. Begrip daarvan geven dieper inzicht over de betekenis van de inhoud. Dat kan ook sommige Bijbelgedeeltes minder saai maken.
Boekanalyse
Na een voorwoord en een begeleidend schrijven zijn in dit boek alleen de Bijbelnamen, zoals persoons- en plaatsnamen, opgenomen uit de Herziene Statenvertaling (HSV) en de NBG’51 vertaling. Daarbij staat de weergave in de grondtekst en de letterlijke uitspraak (niet volgens de officiële regels). Het gaat hier meestal om getranscribeerde namen (woorden die niet helemaal gelijk zijn aan die in de grondtekst, maar omgezet zijn naar de vertaalregels van de vertaling). Vertaalde Bijbelse namen, zoals Palmstad, zijn niet opgenomen, want die Nederlandse vertaling is opgevat als de betekenis. Maar de twee vertalingen zijn niet consequent in de vertaalkeuzes en daarom zijn woorden die of in de HSV of in de NBG’51 niet zijn vertaald of anders gespeld ook opgenomen in dit boek. Bij enkele Nieuwtestamentische namen is een verwijzing gegeven naar de Oudtestamentische naam (Griekse verbastering of een afleiding van de Hebreeuwse naam).
Het gaat er niet alleen om te weten wat een bepaalde benaming betekent, maar ook hoe vaak en waar diezelfde naam ook voorkomt. Dit zegt namelijk ook iets over die naam. Alle Bijbelplaatsen waarin een naam voorkomt zijn opgenomen.
Een verantwoording is gegeven over de gekozen uitspraak van Hebreeuwse en Griekse woorden en een lijst met afkortingen van de Bijbelboeken. Het boek sluit af met een overzicht van samengestelde Godsnamen en een korte literatuurlijst.
Evaluatie
Verklarende boeken over Bijbelnamen zijn altijd interessant. De waarde van zulke boeken wordt bepaald door de hoeveelheid Bijbelnamen die zijn opgenomen en de aannemelijkheid (onderbouwing) van de (vermoedelijke) betekenis. In dit geval is de keuze gevallen op betrouwbare Bijbelvertalingen (HSV en NBG’51) en voor een liturgisch (kerkgebruik) boven een wetenschappelijk gebruiksdoel. Daarom ontbreken bepaalde namen en de verklaring hoe een betekenis is vastgesteld.
Dit boek is een aanrader.
Slagter, H., De namen in de Bijbel. Betekenis en Concordantie. 1998, Everread, Wijk bij Duurstede, 400 pagina’s , € 22,60, ISBN: 9789066942141.
