Het is bekend dat Joden goede verhalen kunnen vertellen met een boodschap. Het is daarom niet toevallig dat een groot deel van de rabbinale literatuur bestaat uit zulke verhalen. Ook onderwees de Here Jezus aan de hand van zulke verhalen. Silvain Salamon is ook een verhalenverteller. Die zijn gebundeld in ‘De mantel’. Waar gaat het over?
Dit is een bundel met fictieve, niet-religieuze verhalen die zich afspelen in verschillende werelddelen. Ze gaan over Joodse problematiek, maar ook over universele thema’s, zoals eenzaamheid, depressie, onvervulde verlangens, liefde, begrip, mededogen, angst, de dood en hoop.
In de verhalen van Salamon valt vooral op dat schijn aan het begin van een verhaal contrasteert met een verrassende werkelijkheid aan het einde ervan. Pas dan blijkt wat de ware boodschap is. Over die boodschap moet soms ook langer nagedacht worden.
De verhalen van Salamon hebben ook iets filosofisch, hoewel ze allemaal uit het leven gegrepen zijn. Ze hebben onverwachte en opmerkelijke wendingen. Ook het einde komt soms onverwacht en laat de lezer achter met allerlei gevoelens en vragen.
Boekanalyse
Salamon is geboren in Antwerpen. Hij heeft een Belgische vader met Hongaars-Roemeense ouders. Zijn moeder is Israëlische en heeft Tsjechische ouders. Hij is traditioneel-Joods opgevoed en studeerde geneeskunde en literatuur.
Het boek bestaat uit 11 heel verschillende verhalen. Het langste verhaal gaat over een Joodse advocaat die in een hotel in Zwitserland verblijft. Sommige verhalen zijn eerder verschenen in de jaren 80 van de vorige eeuw. Afgesloten wordt met een korte woordenlijst en een verantwoording.
Evaluatie
Dit is een verrassend boek met verhalen die de lezer ‘pakken’ en vervolgens meenemen. Ze hebben meerdere ‘lagen’. Hier en daar is er de typisch Joodse humor. Het boek is uit voor je het weet. Salamon laat zien dat hij veel mensenkennis heeft, maar ook dat het Joodse volk zich onderscheidt.
Het valt op dat de hoofdrolspelers in de verhalen veelal mannen zijn die eenzaam, soms depressief zijn en die contact zoeken met mensen om hun heen, maar hen dat niet lukt. Het zijn ook vaak mensen die zwerven en zoekend op weg zijn. Zoekend naar zichzelf.
Maar er is ook een verhaal over een hoofdpersoon die een dubbelleven leeft. In een ander verhaal is er aandacht voor geliefden die elkaar door omstandigheden kwijt zijn geraakt en elkaar toch weer onverwacht ontmoeten, maar niet terugvinden. De verhalen hebben dus ook een dosis weemoed en melancholie (typisch Oost-Europees).
In de verhalen speelt het Joodse volk en in mindere mate (Liberaal) Jodendom een rol en daarbij komen ook de bekende zaken, zoals het houden van Sjabbat of de Holocaust, naar voren. Salamon laat ook doorschemeren hoe het zelfs Joden soms kan gaan duizelen als het gaat om de grote hoeveelheid rabbijnen en hun uiteenlopende en tegengestelde schrijfsels. Het kan als een heel verwarrend doolhof overkomen.
In dit boek staan teksten in buitenlandse talen die niet zijn vertaald. Dit boek wordt aangeraden.
Salamon, S., De mantel. 2021, Houtekiet, Antwerpen/Amsterdam, 158 pagina’s, € 9,99, ISBN: 9789089249654.
