Gamen: hoe houd je het leuk?!

0
329
‘Vanmorgen’ gaf ik les op een middelbare school aan leerlingen van 13 en 14 jaar oud. Het thema was risicogedrag. Ze vertelden over vaders, vrienden en andere bekenden die verkeerde keuzes hebben gemaakt en verslaafd waren geraakt aan alcohol, blowen of harddrugs. Daarna kwamen we iets dichterbij henzelf. ‘Waar kun je nog meer aan verslaafd raken?’ vroeg ik. Aan porno, aan roken, aan koffie… Nog iets dichterbij: ‘Kun je aan gamen en sociale media verslaafd raken?’ De vingers schoten de lucht in en de verhalen vlogen me om de oren; tieners die ruiterlijk toegaven dat ze het niet meer in de hand hadden of dat bij hun vrienden herkenden.

Dezelfde reactie krijgen we vaak van ouders, docenten en jeugdwerkers, die signaleren dat de aantrekkingskracht van games zo groot is, dat kinderen en tieners de neiging hebben er (te)veel tijd aan te besteden. Als het over gamen gaat, loopt iedereen tegen hetzelfde dilemma aan: hoe houd je het leuk?!

Door Wietske Noordzij

Klik hier om boeken van Wietske Noordzijonline te bestellen.

Weet wat er speelt
Ik las ooit een citaat van een medewerker van een adviesbureau rond mediaopvoeding. Dat ging ongeveer zo: “Als je vraagt welke game je kind speelt en je weet niets meer te zeggen dan: ‘Het is iets met een tank’, is dat hetzelfde als wanneer iemand vraagt op welke sport je kind zit, zeggen: ‘Het is iets met een bal’.” Het aanbod aan games is zo groot en groeit in zo’n ongelooflijk snel tempo, dat het niet te doen is om steeds goed op de hoogte te blijven. Gelukkig hoef je ook niet van álle games de ins en outs te kennen. Maar wél van de games die je kind speelt of die gespeeld worden in zijn directe omgeving.
Zoek uit wat de games inhouden, informeer bij andere ouders en ga erover in gesprek met je kind. Kijk eens mee of speel mee! Vaak vinden ze het erg leuk om te laten zien hoe het werkt, wat ze doen en waarom ze het zo leuk vinden. Verdiep je in de wereld van je kind, toon belangstelling en betrokkenheid. Het bouwt jullie relatie op en je kunt veel beter inschatten wat hij nodig heeft om goede keuzes te maken. Bovendien neemt hij je meer serieus en zal hij je meer vertellen, als blijkt dat jij weet waar je het over hebt.

TIP:
Op YouTube kun je filmpjes vinden van bekende gamers terwijl ze bepaalde games spelen. Zo krijg je een levendig beeld van hoe zo’n game werkt en wat er allemaal in gebeurt.

Waar leg je de grens?
Duidelijke grenzen helpen om gamen leuk te houden en frustraties te voorkomen. Maar waar leg je de grens? Zowel praktisch (zoals gametijd), als inhoudelijk. De gametijd vaststellen voor kinderen en jonge tieners is vaak nog wel te doen. Bij oudere tieners die fanatiek gamen, wordt dat al veel lastiger! Het handhaven van de afgesproken tijd is helemaal een kunst. Werk je met een kookwekker? Hou je de tijd zelf goed in de gaten? Stel je technische blokkades en beperkingen in? Realiseer je dat het voor de meeste kinderen en jongeren niet te doen is om zelf de grenzen aan te houden; de aantrekkingskracht is gewoon te groot en ze zijn nog impulsief en beïnvloedbaar. Je kind heeft jou hierbij nodig! Duidelijke grenzen en goede communicatie zijn onmisbare sleutels.

De inhoudelijke grenzen zijn moeilijker om te bepalen. Welke games mag je kind wel of niet spelen? Hoe bepaal je dat? Welke elementen vind je oké en welke niet? Waar leg je de grens als het gaat om geweld in een game, taalgebruik, occulte of seksuele elementen? Bij het gamen ben je als speler actief bezig; allerlei hersengebieden zijn bij het spelen betrokken. Dat maakt de impact van games groot. Hierdoor kun je beter leren en nieuwe vaardigheden opdoen, maar hebben ook minder positieve elementen een grotere impact. Waar legt je partner deze grenzen? Vaak kijken mannen en vrouwen heel verschillend naar bijvoorbeeld agressieve games. Gelden deze grenzen ook voor televisie, films, muziek of (strip)boeken? Waarom wel of niet? Je kind zal zich dit zeker afvragen!

Je kind kijkt naar jou en verwacht van jou duidelijkheid. Als jij de grens niet stelt, niet duidelijk bent of geen goede onderbouwing hebt, dan is de kans groot dat hij deze duidelijkheid van niemand krijgt. Tegelijk ben je een voorbeeld, ook in de puberteit. Je kind is geneigd om jouw voorbeeld te volgen. Waar leg jij de grens voor jezelf? Welk voorbeeld geef jij?

TIP:
Bij het boek All in the game is een werkboek ontwikkeld voor kinderen, met allerlei werkvormen en opdrachten. Eén module gaat helemaal over grenzen en biedt je veel handvatten om hierover met je kind(eren) in gesprek te gaan. Het werkboek is te bestellen op www.raiseup.nl/shop.

En nú zet je hem uit!
Veel frustraties ontstaan op het moment van stoppen met gamen. Je kind houdt zich wijselijk stil en gamet vrolijk door als de tijd allang voorbij is. Of probeert met smoesjes de tijd op te rekken: ‘Ik moet dit level nog even afmaken’. Je hoort jezelf geïrriteerd roepen: ‘En nú zet je hem uit!’ Soms helpt dat, voor dat moment, maar meestal niet. Hoe kun je dit anders aanpakken?

Maak goede afspraken en weet waar je voor staat. Hoe kijk je aan tegen games? Wat vind je leuk en goed? Wat vind je niet goed? Wat wil je je kind meegeven aan normen en waarden? Welke patronen wil je je kind aanleren in zijn leven? Denk bijvoorbeeld aan sport, face to face contact met vrienden, gezinsmomenten, kerk, huiswerk, nachtrust, huishoudelijke taken en hobby’s. Wat doe jij om te investeren in een goede band met je kind? Hoe meer je aandacht gericht is op de relatie met je kind, op de positieve dingen die je mee wilt geven en op de leuke activiteiten waar je kind aan deelneemt, hoe meer ze zullen toenemen.

TIP:
Plan een vast wekelijks moment met je kind, waarop jullie samen iets doen en onverdeelde aandacht voor elkaar hebben: voetballen, schaken, een spelletje spelen of de natuur in.

Samen met God
Onze taak als ouders en opvoeders is om onze kinderen en jongeren op te voeden samen met God en hen vertrouwd te maken met Gods Woord. In het gezin, in de kerk en in ons contact met hen mogen ze groeien, en leren wat het betekent om Jezus te dienen en te volgen. We mogen naar God opkijken, Hij wijst ons de weg (Psalm 16:11, Psalm 119:105). En onze kinderen! Eén van de belangrijkste dingen die je kunt doen, is net zoals Job elke dag bidden voor je kind. En hem leren om zelf elke dag te bidden en stille tijd te houden. Hoe moeilijk dat misschien ook is in deze drukke tijd, het is dé bron voor je leven!

==============================================================

Wietske Noordzij, moeder en ontwikkelingspsychologe, werkt als trainer, spreker en schrijver bij Raise Up. Ze is co-auteur van de boeken Maak ze sterk (2014), Eros online (2015) en All in the game (2016).
Meer informatie is te vinden op www.raiseup.nl.