Door Marrie van der Feen
Ik zocht erin naar richtlijnen voor mijn leven, naar een reden voor mijn bestaan, naar iets dat groter was dan ikzelf, naar liefde. In Zijn Woord vond ik God. Hij liet mij zien hoe verloren ik was door mijn eigen toedoen, hoe betrouwbaar Hij was en hoe graag Hij voor mij wilde zorgen: ‘Kom tot Mij als je vermoeid en belast bent, Ik zal je rust geven’ (Joh. 1:3). Er waren zoveel uitnodigende teksten. Zijn roepstem was zo duidelijk. Alleen bij Hem was er leven, geluk, voldoening.
Ik ging op zoek naar mensen, die Hem kenden, want ik voelde me eenzaam. Vele uren bad ik en overdacht ik mijn leven en de fouten, die ik had gemaakt, door mijn eigen weg te kiezen en Hem uit te sluiten. Wat moet Hij een zorgen gehad hebben om mij! Maar Hij wist, dat ik me zou bekeren als ik zou hebben gevoeld wat het leven is zonder Hem. Zo liet Hij mij mijn gang gaan, ik werd verliefd, gaf mezelf en dacht, dat alles wel goed zou komen. ‘Zij allen dwalen als schapen….’, schreef de profeet Jesaja, ‘ze volgen hun eigen wegen.’ Dan gaat het zeker fout.
Beeld van God
Het christendom zegt dat mensen door God geschapen zijn en op Hem lijken en dat de betekenis van hun leven ligt in de omgang met hun Schepper. De verbroken relatie tussen mens en God is de belangrijkste factor bij de problemen die de mens heeft met identiteit. De mens is zich bewust van zichzelf en is er sprake van een zelf. Hieruit komen alle creatieve, morele, rationele en religieuze vermogens voort die deel uitmaken van de menselijke persoonlijkheid. Onze eigenheid (ik-ben) komt overeen met Gods natuur ‘Ik ben die Ik ben’ (Ex. 3:14). We hebben waarde omdat we in ons hele wezen het beeld van God dragen. Zodoende moeten we de armen, gebrekkigen en hulpelozen helpen, omdat zij ook van ons geslacht zijn.
Wat is ‘het zelf’?
Alleen God kan zeggen: ‘Ik ben, die Ik is’ als een onafhankelijke identiteit. Hij is de Alfa en de Omega, het begin en het eind. Onze ware identiteit vinden we in het accepteren dat we schepselen zijn van een oneindige Schepper God, die onze adem in Zijn hand heeft.
Herstel van identiteit begint als God je aanvaardt omdat je het offer van Jezus Christus (aan het kruis) aanvaardt. Je aanvaardt jezelf omdat God je vergeven en aanvaard heeft, omdat Hij van je houdt. Daar ligt de basis voor persoonlijke betekenis en eigenwaarde.
Gods verlossing maakt dat mannen en vrouwen weer het ware beeld van God weerspiegelen door te gehoorzamen aan zijn woord: ‘Voeg je als gehoorzame kinderen’ (1 Petrus 1:14). ‘Wordt niet gelijkvormig aan deze wereld’, (Rom 12:2). We moeten de ‘oude mens’ afleggen en ‘de nieuwe mens’ aandoen, (Colossenzen 3:9-10).
Een door de zondeval beschadigde identiteit
Door de zondeval is er heel veel mis gegaan en is de eerste persoonlijkheidssplitsing ontstaan, waardoor de harmonie weg was. God wil echter nog steeds dat we gered worden en de waarheid gaan kennen, 1 Tim. 2:4. (D. Keyes, ‘Achter je identiteit komen’, 1998). Volgens de Bijbel dragen we een morele schuld ten opzichte van een heilige God, omdat we niet aan Zijn normen voldoen. Nu kunnen we niet meer leven zoals God wil door de zondeval, vandaar dat God accepteerde dat Jezus, Zijn Zoon, de straf voor de zonden op Zich nam, zodat de mensen, die het offer van Jezus aanvaarden vergeving krijgen en de Heilige Geest ontvangen. De christen is een verzoend kind, dat verwelkomd is in Gods gezin door de liefde van de Vader, de opofferende dood van de Zoon en het werk van de Heilige Geest in de mens.
Onze verzoening met God wordt weerspiegeld in onze relaties met anderen, dus ook in ons gezin.
Het gezin is Gods uitvinding om mensen geboren te laten worden binnen een veilige liefdevolle relatie, waar trouw heerst en duurzaamheid. God haat de echtscheiding. Dat is logisch, want mensen hebben stabiliteit nodig om tot bloei te komen. Om stabiliteit te krijgen is er heel wat nodig: conflicten oplossen, geduld oefenen, liefde opbrengen, die tal van ongerechtigheden bedekt. In een noodgeval kan de relatie verbroken moeten worden om de veiligheid van de gezinsleden te waarborgen. Vanwege de zonde zullen onze menselijke relaties getekend worden door conflicten. God vraagt van ons echter een houding van verzoening: ‘Houd voor zover mogelijk, vrede met alle mensen.’ (Rom. 12:8). Helaas lukt dat niet altijd.
Vredestichtster
Als er conflicten zijn zal de christelijke moeder bidden, handelen, niet vermijden door haar ogen te sluiten voor problemen. Ze erkent het probleem, gaat op onderzoek uit en onderzoekt zichzelf, confronteert, zoekt naar oplossingen. ‘Wie zijn overtredingen bedekt, zal niet voorspoedig zijn; maar wie ze belijdt en nalaat, die vindt ontferming’ (Spreuken 28:3).
‘Indien we onze zonden belijden, Hij is getrouw en rechtvaardig om ons de zonden te vergeven en ons te reinigen van alle ongerechtigheid.’ (1 Joh. 1:9).
Een sterke christelijke moeder kan haar liefde uitleven: ‘Heb je vijand lief, bid voor hem of haar.’ (Mattheus 5: 44-45). Ze zal een ander behandelen zoals ze zelf behandeld wil worden en door God is behandeld. Dus als iemand berouw heeft en om vergeving vraagt, zal ze te allen tijde vergeven, want God heeft haar vergeven toen zij om vergeving vroeg. De gelovige moeder is het zout van de aarde en het licht van de wereld! God wil ‘het recht als water laten golven en gerechtigheid als een immer vloeiende beek.’ (Amos 5:24). Hoe mooi is dat. ‘De Heer leidt de wegen van zijn volgelingen, terwijl de weg van de goddelozen rechtstreeks naar de afgrond voert.’ (Psalm 1: 6). Tot vrede zijn we geroepen.
Een wijze moeder
Ze laat zich niet van de wijs brengen. Wijze mensen zijn discreet en zijn in staat om te zwijgen, waar anderen zich laten gaan (schreeuwen, gooien, slaan e.d.). Ze hebben geleerd zich te beheersen.
Haar identiteit komt voort uit het karakter van de Schepper van hemel en aarde. ‘Genadig en barmhartig is de Heer, lankmoedig en groot van goedertierenheid. De Heer is goed voor allen en Zijn barmhartigheid is over al zijn werken.’ (Psalm 145).
Ze heeft (als ze geluk heeft gehad) in het gezin van herkomst geleerd niet te snel boos te worden en als ze toch boos is geworden ‘de zon niet onder laten gaan over haar woede.’ We hebben goede voorbeelden nodig om van te leren en christelijke moeders moeten er naar streven om een goed voorbeeld te zijn voor hun kinderen in de relatief korte tijd, die ze met de kinderen samen zijn. Al spoedig verblijven de kinderen vele uren op school en verdwijnen na schooltijd dikwijls in de sociale media. Maak dus tijd voor quality time met hen!
De christelijke moeder is onderdanig met behoud van eigen verantwoordelijkheid. ‘Wees elkaar onderdanig in de vreze van Christus.’ (Efeze 5:21). Dus wederzijdse onderworpenheid en geen slaafse onderwerping. Dien elkaar…..Daar kan niets op tegen zijn. Het huwelijk kan elke storm doorstaan, als we doen wat de Bijbel zegt. ‘Want dat wil God, uw heiliging; dat gij u onthoudt van de hoererij, dat ieder uwer in heiliging en eerbaarheid zijn vat wete te verwerven.” (1 Thess. 4: 3-4). Je kunt niet zomaar weglopen uit het huwelijk (zonder legitieme reden).
Het christelijke huwelijk werkt het beste als beide partners een sterke identiteit hebben en zich aan elkaar toewijden. Het vereist liefde en creatieve inspanning om in de wederzijdse behoeften van de partners te voorzien en in die van de kinderen. Partners moeten hun behoeften duidelijk communiceren, wat niet wil zeggen, dat er in alle behoeften altijd kan worden voorzien. Maar de behoeften van kinderen moeten door de ouders worden gezien. Ouders zorgen voor hun kinderen en kinderen niet voor de ouders, tenzij de ouders op leeftijd zijn. Als we zien hoe Vader God voor Zijn kinderen zorgt, begrijpen we dat we met volle inzet voor onze kinderen moeten zorgen.
Twee aspecten
Het ontbreken van zelfaanvaarding geeft zelfhaat, waardoor we niet tot bloei komen. Dit kan gevolg zijn van vroegkinderlijke traumatisering (seksueel misbruik, emotionele verwaarlozing, drugsverslaving, criminaliteit, mishandeling, afwezigheid van ouders e.a.). Hiermee gepaard gaat het ontbreken van innerlijke samenhang, die verwarring tot gevolg heeft en onzekerheid over onze identiteit. Traumatisering in de kindertijd geeft verstoring in de ontwikkeling van het kind. Tenzij het kind goed behandeld wordt voor deze ontwikkelingsstoornis, zal de volwassene zijn of haar problemen meenemen in het huwelijk. Professionele ondersteuning van het gezin is dan nodig.
Echter hebben we allemaal een zekere verstoring in onze ontwikkeling, zodat niemand vrij is van innerlijke conflicten. Maar we mogen weten, dat we door geloof in Jezus Christus zijn verlost en dat onze verlossing doorwerkt in onze heiliging naar het beeld en karakter van Jezus, God zelf.
John Newton, de ex-slavenhandelaar, zei het aldus: “Ik ben niet wat ik zou moeten zijn, ik ben niet wat ik zou willen zijn, ik ben niet wat ik hoop te zijn. Maar ik ben niet wat ik eens was; en door Gods genade ben ik wat ik ben.”
Doelen
Als er niets is om naar te streven, bestaat er grote kans op destructie, zowel voor individuen als voor de samenleving. De meeste christelijke moeders zien het welzijn van de gezinsleden als belangrijkste doel. Velen hebben een baan binnen- of buitenshuis en regelen vaak ook de huishouding. Samen met haar partner (als die er is) zorgt ze voor de opvoeding van de kinderen en wat daarbij komt kijken, opleidingen, culturele (geestelijke en seksuele) educatie, sociale contacten etc. In Spreuken 31 wordt een beschrijving gegeven van de wijze vrouw, die behalve een steun voor haar man en kinderen, ook zorgt voor de armen en handel drijft, zodoende voor inkomen zorgt, zodat haar man ‘in de poort’ kan zitten, ‘De taak van een moeder’ (Marrie van der Feen, 2008, stichting Petra).
=====================================================
Drs. Marrie van der Feen werkt als christelijke psycholoog (stichting Petra, Middelburg) .
Werkt samen met stichting Aprisco in Rio de Janeiro (Brazilië). Schreef o.a. ‘Het doet pijn van binnen’, ‘De pijn voorbij, een weg van trauma naar kracht’. ‘Vrijgesproken’, een autobiografische novelle over identiteitsproblematiek.
