Het overlijden van een familielid is nooit leuk. Maar het maakt uit of het om een natuurlijke dood gaat of niet. Ook de leeftijd kan de pijn van overlijden vergroten. In ‘Overhoop en overleven’ beschreef Hans Alderliesten het overlijden van zijn vrouw. Hoe deed hij dat?
De dood kan plotseling komen. In het geval van de auteur door kanker. Hij en zijn vrouw waren toen 25 jaar oud. Hij beschrijft de impact op hun leven.
Boekanalyse
Het gezin wordt op de voet gevolgd. Alderliesten plaatst ziekte, dood en rouw in een breder perspectief. Hij is adviseur maatschappelijke vraagstukken en bekleedt bestuursfuncties. Hij schreef diverse boeken en zat in de redactie van het dagblad Trouw.
Dit boek beschouwt hij als een handboek voor de omgang met kanker. Na een Proloog volgen zeven hoofdstukken met de meeste aandacht voor het sterven. Bepaalde overwegingen van de auteur staan in grijze kaders. Het boek sluit af met een verantwoording voor stellingen en citaten van diverse auteurs, waaronder C.S. Lewis, ingedeeld naar hoofdstuk.
Kanker close-up
Iedereen heeft wel gehoord van een kankergeval in de familie- en of vriendenkring, maar alles verandert als het jezelf overkomt. Aan de buitenkant van het lichaam is er geen verschil, maar toch is borstkanker vastgesteld. Dit haalt hun leven overhoop. Maar in die moeilijke momenten wordt scherp waar hun leven werkelijk om draait.
De tijdshorizon wordt door afspraken met artsen en voor behandelingen bepaald. Onderzoeksuitslagen zijn ondragelijke momenten van onzekerheid. Dan de chemotherapieën met de bijwerkingen en de bestralingen. Toch de borstamputatie. De kankerpatiënt wil overleven, maar de ziekte neemt het gezin over. Alderliesten wordt ongevraagd mantelzorger van zijn eigen vrouw wat steeds meer op topsport lijkt. Hij heeft steeds minder tijd voor andere dingen.
Zijn vrouw wil steeds minder, maar de auteur moet door. Het wordt de dood in slow motion. Het voordeel is, dat er voorbereidingstijd is voor het overlijden.
Steun bij God
De auteur en zijn vrouw vinden het gegeven dat God anders, hoger en groter is troostrijk. Ze gaan steeds meer in de dag leven. Voortuit kijken deden ze steeds minder. Ze vonden veel steun vanuit hun kerkgemeenschap en proberen alles in gebed aan God op te dragen. Dat gaf kracht.
De dominee komt en vraagt vergeving en een zegen. Ze weten dat zij naar een betere plaats bij God zal gaan, maar Alderliesten vraagt zich af of hij daar ook zal komen. Hij past Psalm 31 op zijn leven toe.
Evaluatie
Dit is een lezenswaardige en taalkundig bijzondere autobiografie over een jong gezin waarin de moeder aan kanker overlijdt. Het is alsof de lezer meeleest in het dagboek van de auteur die beschouwend schrijft over zijn ervaringen. Leren leven met de doden.
Het speelt in een midden-orthodox protestants gezin. Het boek heeft geen zoekregister en Alderliesten gebruikt soms moeilijke en buitenlandstalige woorden. Dit boek wordt aangeraden.
Alderliesten, H., Overhoop en overleven. De impact van ziekte, dood en verlies. 2020, KokBoekencentrum, Utrecht, 143 pagina’s, € 16,99, ISBN: 9789043534703.
