De Here Jezus onderwees vaak met gelijkenissen. Fictieve verhalen over het dagelijkse leven in het eerste eeuwse Israël met een diepere boodschap. Koert Koster gaat in zijn boek ‘Gezocht, gevonden, geliefd’ in op de bekende gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Hoe deed hij dat?
Boekanalyse
Koster studeerde filosofie en Theologie aan de Vrij Universiteit en de Universiteit van Amsterdam en schreef diverse boeken over allerlei onderwerpen.
Hij bespreekt de gelijkenis van de barmhartige Samaritaan na een Voorwoord en Inleiding in zeven hoofdstukken. Het langste hoofdstuk gaat over keuzes maken in het leven (H2).
In een bijlage gaat hij in op het onderwerp van de Herberg. Hij sluit het boek af met een afsluitende overweging. In voetnoten geeft hij diepte-informatie.
Gelijkenis geanalyseerd
Koster gaat diep in op de gelijkenis en al diens facetten vanuit Oude en Nieuwe Testament. Volgens hem zou de Here Jezus vragen wie gelovigen zijn; de Leviet, de priester, de man langs de weg of de barmhartige Samaritaan? De Here Jezus zou al deze personen vertegenwoordigen, maar vooral de man langs de weg.
Het boek, waarvan het thema ‘onderweg zijn’ is, zou mensen aanspreken die op de Weg zijn of er vanaf raken. Hen confronteren, zodat geloof vorm kan krijgen. Koster verplaatst zich in al de vier personen uit de gelijkenis en stelt zich hun situatie en overwegingen voor en trekt daaruit conclusies.
Ook bekijkt Koster de gelijkenis vanuit verschillende perspectieven. Het zou uiteindelijk gaan om de wie-vraag ten aanzien van God en mensen. Hij wil het praktisch maken voor het leven van vandaag.
Evaluatie
Dit is een interessant en inspirerend boek over de bekende gelijkenis, dat elementen heeft van een pastorale reflectie en een discipelschapstraining. Koster heeft ook enige kritiek op (de) kerk(mensen). Alleen neemt Koster de gelijkenis veel te serieus, wat afdoet aan de verrassende boodschap ervan.
Dit soort typisch traditioneel Christelijke Bijbelstudie analyseert vanuit Christocentrisme (tunnelvisie op de Here Jezus) Zijn woorden tot op het bot. Maar zo bijzonder was Zijn onderwijs inhoudelijk nou ook weer niet en het is in een vreemde taal (Grieks) overgeleverd.
Koster heeft verder een sterk mensgerichte (Evangelikale) insteek. Gelukkig beschouwt hij de rovers in het verhaal nog net als kwade personen en niet als zielig. Al kan hij zich ook in hen verplaatsen.
Gelijkenissen moeten per definitie niet bestudeerd worden als waargebeurde verhalen en ook niet diep geanalyseerd. Het gaat alleen om de algemene boodschap van een fictief verhaal. Natuurlijk zijn de details ook van belang om het verhaal prikkelend te maken en bij te dragen aan de klap van de kernboodschap.
Koster gaat te diep en eigentijds in op deze gelijkenis, waardoor niet alleen voorbijgegaan wordt aan de bedoeling ervan, maar het ook los komt te staan van Bijbelboodschap en de realiteit van de geschiedenis.
In dit boek ontbreekt helaas een zoekregister en een literatuurlijst.
Koster, K., Gezocht, gevonden, geliefd. Gedachten bij de barmhartige Samaritaan. 2022, Koert Koster, uitgave in eigen beheer, 146 pagina’s, € 13,95, ISBN: 9789403662121.
