De meeste Bijbelcommentaren zijn grondige en lijvige academische boeken. Dat schrikt mensen die een Bijbelstudie willen beginnen nogal eens af. Uitgeverij Gideon wilde daarom een handreiking doen aan de Evangelische Theologie door een reeks Bijbelcommentaren beschikbaar te stellen die het bij een goede kennismaking laten. In deel 4 worden Mattheüs, Markus en Hebreeën besproken door Willem Ouweneel. Hoe doet hij dat?
Een beknopt commentaar heeft het voordeel van een vogelvlucht en een eerste goede kennismaking met Bijbelboeken. De lezer wordt gewezen op de grote lijnen en suggesties worden gegeven voor detailcommentaren.
Boekanalyse
Ouweneel is Theoloog en emeritus hoogleraar Systematische Theologie van de Evangelische Theologische Faculteit (ETF). Volgens hem is in het Nieuwe Testament (NT) het Koninkrijk van God het belangrijkste thema.
Het boek bestaat uit een algemene inleiding. Daarna volgt deze commentaarreeks een vast patroon: een inleiding op het behandelde Bijbelboek, een schematische indeling ervan en een eenvoudige, puntsgewijze bespreking die leest als een parafrase. Verreweg de meeste aandacht gaat naar het Bijbelboek Mattheüs. Ook in de zin van commentaar. Het boek sluit af met een lijst van gebruikte afkortingen van Bijbelboeken.
Evaluatie
Dit is een toegankelijk en overzichtelijk werk dat drie belangrijke NT-boeken bespreekt. Het is wel goed te weten dat Ouweneel is toegestaan aan dit deel een Darbistische stempel (Vergadering van gelovigen) te geven. Het gaat dus uit van de drie centrismen (Christocentrisme, Ecclesiocentrisme en Eschatocentrisch: tunnelvisies op respectievelijk de Here Jezus, de kerk en de eindtijd) en de bedelingenleer. Hij heeft ook gebruik gemaakt van de Telos-vertaling. Het commentaar zou echter toch goed bruikbaar zijn in andere denominaties.
Wie bekend is met de Vergadering, zal dan ook typische karakteristieken terugvinden. Zo wordt benadrukt dat Mattheüs en Hebreeën gericht zijn aan Joodse christenen. Alsof bepaalde Bijbelboeken alleen voor bepaalde gelovigen zou zijn bedoeld en geen algemene geldigheid zou hebben! Deze vooringenomenheid wijst op een Twee-wegentheorie en een Twee-Gods volkentheorie, hoewel Darbisten dat steevast ontkennen of niet inzien.
Verder is dit commentaar traditioneel, want God zou de leraars van de kerk gebruiken, en zou de Bijbel alleen echt begrepen kunnen door het geloof in Jezus Christus. Alsof gelovige Joden blijkbaar op een dwaalspoor zijn! Volgens Ouweneel had de Here Jezus Zelf ook het Jodendom losgelaten!
Wat Hij bracht zou superieur zijn. Dit is een Vervangingstheorie (Christenheid heeft Jodendom vervangen). Zo wordt de vernieuwing van Gods verbond ook meteen algehele vernieuwing van het Bijbelse geloof. Maar dat staat niet in de Bijbel, maar daarin staat dat vernieuwing gepland vervolg van het voorafgaande (Oude Testament) is.
Het valt op dat bij het boek Hebreeën de minste notities zijn gegeven en dat Ouweneel het schrijven van het boek heel specifiek in een bepaald jaar, maar de Evangeliën heel ruim ergens tussen 45-70 n.Chr. dateert.
Het is onbegrijpelijk dat in dit commentaar geen zoekregister is opgenomen.
Dit boek wordt aangeraden.
Ouweneel, W.J., Beknopt commentaar op het Nieuwe Testament, deel 4. Mattheüs, Markus en Hebreeën. 2021, Gideon, Amersfoort, 352 pagina’s, € 29,95, ISBN: 9789059992139.
