Recensie: Marco van Putten
Klik hier om dit boek online te bestellen!
Geworteld in de katholieke traditie
In dit boek wordt spiritualiteit concreet gemaakt vanuit de katholieke traditie. Hoek geeft blijk van zijn achtergrond in de Gereformeerde Bond door heel positief te zijn over zijn traditie en kritiek daarop te weerleggen. Hij is hoopvol voor een blijvende betekenis ervan. Door de grote aandacht voor de traditie heeft het boek nogal een rationele benadering van spiritualiteit. Vanuit die traditie is de beantwoording ook sterk christocentrisch gekleurd, hoewel er ook wel aandacht is voor andere elementen.
Evaluatie
Hoek verwacht dat de lezer nogal een grote voorkennis en interesse in het onderwerp heeft. Zo citeert hij herhaaldelijk korte of lange Engelse, Duitse, Zuid-Afrikaanse en soms Latijnse teksten zonder vertaling of alleen gedeeltelijk vertaald. Ook staan er nogal wat oud-Nederlandse citaten in dit boek. Natuurlijk goed als onderbouwing van zijn stellingen, maar niet (makkelijk) te begrijpen. Theologische begrippen en termen worden zelden uitgelegd, maar bekend geacht. Hierdoor wordt het hele boek moeilijk toegankelijk. Het boek lijkt inhoudelijk bedoeld voor een select (academisch) geschoolde lezerspubliek. Minder voor de gemeenteleden van de kleine bevindelijk gereformeerde gemeenschap, maar nog veel minder voor anders gelovigen. Op de valreep besteed Hoek in het laatste hoofdstuk aandacht aan wat spiritualiteit eigenlijk is; de relatie met God.
Het boek toont ook opnieuw hoe een speciale traditie (lees: leer van mensen) de aandacht van de Bijbel kan afleiden en het beter dan de Bijbel wil weten. De Bijbel komt zelden of alleen zijdelings aan het woord, maar het is de Reformatorische traditie die centraal staat. Het laat zien dat het Reformatorische credo Sola Scriptura (d.i. Alleen de Bijbel) alleen volgens hun eigen contemporaine interpretatie moet worden begrepen, maar vooral niet letterlijk en los van de traditie is bedoeld.
De sterk christocentrische insteek van het boek staat op gespannen voet met de klassieke Triniteitsleer. Deze Triniteitsleer is op zichzelf al problematisch in het algemeen, omdat de christenheid ook wil vasthouden aan het Bijbelse monotheïsme. Christocentrisme verzwakt dit echter. In het gesprek met andere (monotheïstische) godsdiensten, waarvan in dit boek gekozen is voor de Islam, is dit een groot struikelblok. Daardoor heeft het boek weinig betekenis voor zending in het algemeen, hoewel christenheid juist die hoofdroeping heeft. Hoek richt zich met dit boek ‘naar binnen’ in plaats van ‘naar buiten’. Een eigenschap van bevindelijkheid, maar problematisch voor zijn hoop op blijvende relevantie.
De noten achter in het boek zijn soms handig, maar het is onbegrijpelijk dat in dit moeilijke en dikke boek geen index is opgenomen.
Hoek, J., Tedere Majesteit, Omgang met God in gereformeerde spiritualiteit, Zoetermeer, Boekencentrum, 2015, 311 pagina’s, €25,99, ISBN 9789023970330.
