Theologische vernieuwing is voortdurend nodig. In het protestantisme deed de zogenoemde Amsterdams School dat. Een leidende persoon daarvan was Karel Deurloo. Een van zijn leerlingen, Joep Dubbink, vat de Theologische vernieuwing van Deurloo samen in het boek ‘De tekst mag het zeggen’. Waar gaat het over?
De Nederlands Hervormde Oudtestamenticus Karel Deurloo (1936-2019) stelde de Bijbeltekst weer centraal in een beweging van Theologen aan de Universiteit van Amsterdam. Hij stond in het spoor van zijn leraren, zoals M.A. Beek en F.H. Breukelman sr. Daardoor zou hij een van de spraakmakendste Bijbelwetenschappers zijn geweest in Nederland.
Hij was actief in de ‘Amsterdamse School’ die in de jaren ‘60 ontstond. Die kwam op als beweging tegen Bijbelwetenschap die werd gedomineerd door dogmatiek en de historisch-kritische Bijbeluitleg. Deurloo zou de Bijbeluitleg weer verrassend, actueel en inspirerend hebben gemaakt.
Deurloo ging ervan uit dat de tekst een eigen stem had die de lezer ook nu aanspreekt. Maar hij beperkte zich niet tot de Bijbeltekst, maar werkte dit uit naar wat die tekst in diens directe context, in het Bijbelboek, in de bijbehorende boeken, in het Oude Testament en in het geheel van de Bijbel betekent. Kortom, de Bijbelse Theologie. Hij zag dit laatste vakgebied als brug tussen Bijbeluitleg (exegese) en systematische Theologie. Creationisme wees hij af, omdat daarin het ‘systeemdenken’ dominant is, wat hij afgoderij noemde.
Boekanalyse
Dubbink (1958) studeerde Theologie aan de Universiteit van Amsterdam en promoveerde bij Deurloo op een onderwerp over de profeet Jeremia. Nu is hij predikant PKN (Protestantse Kerk Nederland) en bijzonder hoogleraar Bijbelse Theologie op de Dirk Monshouwer leerstoel van de Vrije Universiteit.
Dubbinks boek is uitgegeven op initiatief van de Vereniging voor Theologie en Maatschappij. Hij wil met zijn boek het spoor volgen van de vele publicaties van Deurloo, zoals ruim 40 boeken, en probeert het geheim van de leeswijze van Deurloo beschikbaar te maken. Hij doet dit niet alleen om hem te eren en zijn pareltjes te tonen. Hij doet dit ook om het huidige publiek kennis met Deurloo te laten maken in de hoop dat dit tot verdere Theologische vernieuwing kan leiden.
Na een Inleiding gaat Dubbink met acht hoofdstukken in op diverse onderwerpen waarop Deurloo betrokken was. De meeste aandacht gaat naar Deurloo’s Bijbelse Theologie (H7) en zijn exegese (H3). Het boek sluit af met een literatuurlijst.
Bijbelvertaling
Deurloo bemoeide zich ook met Bijbelvertalen. Zo verzette hij zich tegen de eerste versie van de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV), omdat daarvoor de grondtekst werd losgelaten ten bate van verstaanbaarheid voor de moderne lezer.
Evaluatie
Dit is een interessant en ook leerzaam boek, maar helaas leert dit ook de PKN-doctrine, zo zou satan geen bestaand persoon zijn (vergeestelijking van zaken) en zouden bepalingen uit de Bijbel alleen voor de tijd van schrijven van toepassing zijn (beperkte geldigheid Bijbel). Een zoekregister ontbreekt. Dit boek wordt aangeraden voor de geïnteresseerde.
Verkrijgbaar bij www.pelgrimonline.nl en bij de christelijke boekhandel.
Dubbink, J., De tekst mag het zeggen. Bijbellezen volgens Karel Deurloo. 2020, KokBoekencentrum, Utrecht, 110 pagina’s, € 12,99, ISBN: 9789043534734.
