De Hebreeënbrief is omstreden, omdat een briefhoofd ontbreekt. Daardoor is de schrijver en zijn doelgroep onbekend. Volgens de christelijke traditie zou de brief alleen bestemd zijn voor Joodse gelovigen. Toch is het een van de langste brieven van het Nieuwe Testament. H.R. van de Kamp en J. van Bruggen geven een uitleg van deze brief. Hoe deden ze dat?
Het is opmerkelijke hoe selectief christenen de Bijbel lezen. Ondanks de grote verzameling Bijbelboeken richten ze zich hoofdzakelijk op de vier Evangeliën en de brieven van Paulus. Dat bepaalt hun geloof, terwijl Bijbels geloof afhankelijk is van het geheel van de Bijbel. Daar komt bij dat het Nieuwe Verbond het Oude Testament (OT) als basis heeft. Juist die basis wordt in de Hebreeënbrief dieper uitgewerkt. Logisch dus dat deze brief deel uitmaakt van de Bijbel.
Boekanalyse
De auteurs behoren tot de Gereformeerd Vrijgemaakte kerk (GKV) en vertegenwoordigen de daardoor bepaalde orthodoxe traditie. Hun commentaar op de Hebreeënbrief verschijnt in de serie Commentaar op het Nieuwe Testament (CNT) begonnen door Greijdanus en Grosheide. Van De Kamp (predikant Apeldoorn) levert het commentaar op Hebreeën 1:1-10:18 en Van Bruggen (emeritus-hoogleraar NT) op 10:19-13:25. De laatste heeft dit boek ook geredigeerd.
Na een Voorwoord en Inleiding volgt het commentaar. De auteurs vermoeden dat de Hebreeënbrief uit drie delen bestaat: 1. Luisteren naar de Zoon (H1-4); 2. De Here Jezus , Hogepriester van onze belijdenis (H5:1-10:18); 3. Volhouden op de Weg naar het hemelse Sion (H10:19-13:25). In principe is gebruik gemaakt van de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV) tenzij anders aangegeven. Het boek sluit af met een afkortingenlijst van geciteerde literatuur en een literatuurlijst.
Visie
Volgens de auteurs is de Hebreeënbrief geschreven door iemand uit de kring rond Paulus voorafgaande aan de vernietiging van de Tempel in Jeruzalem. De brief zou vanuit Italië aan de gelovigen in de Romeinse provincie Judea (specifiek de Jeruzalemmer gelovigen) zijn gezonden. Het thema van de brief zou een ernstige oproep zijn om niet terug te keren naar het Jodendom, maar vast te houden aan het unieke van de Here Jezus als de meelevende Hogepriester in de Tempel in de hemel. Ze gaan er ook vanuit dat Hij de laatste van de profeten was.
Evaluatie
Dit is een belangrijke, interessante en toegankelijke aanzet tot de uitleg (soms op woordniveau) van de Hebreeënbrief, alleen wel traditioneel-christelijk. Die traditie verondersteld dat de Bijbel alleen van toepassing is op de kerk (Ecclesiocentrische; tunnelvisie op de kerk). Een Vervangingstheorie (christenheid superieur aan Jodendom) wordt verondersteld. Soms worden nogal moeilijke (Latijnse en Griekse) woorden gebruikt.
De lijn is ook christocentrisch (de Here Jezus bracht het volmaakte. Hoewel dat ook wordt tegengesproken (intern tegenstrijdig!)) en in verband daarmee is er ook een te grote focus op het hemelse in plaats van op het aardse. Het is onbegrijpelijk dat zoekregisters, zoals van Bijbelboeken, ontbreken.
Bruggen, J. van en H.R. van de Kamp, Hebreeën. Geloven is volhouden. Commentaar Nieuwe Testament (CNT) derde serie. 2de druk. 2012, KokBoekencentrum, Utrecht, 336 pagina’s, € 32,50, ISBN: 9789043518116.
