Het verband tussen geloven en wetenschap wordt door velen betwijfeld. Wetenschap zou alleen uitgaan van bewijsbare zaken en God zou niet bewijsbaar zijn. Zijn deze stellingen echter wel waar? Alister McGrath heeft van het onderzoek daarnaar zijn levenswerk gemaakt. Hij beschrijft dat in zijn memoir ‘Het raadsel van God’. Waar gaat het over?
Boekanalyse
De Noord-Ierse McGrath is hoogleraar religie en wetenschap (Universiteit van Oxford). In dit boek beschrijft hij zijn wetenschappelijke carrière met autobiografische details.
Het laat zien hoe hij van atheïst tot overtuigd christen werd. Hij beschrijft ook zijn reis langs de grote vragen van het leven. Hij ging op zoek naar een totaalbeeld van de wereld. Het leverde hem een hoopvol perspectief op die hij vond in het christelijke geloof.
Na een Voorwoord bestaat zijn boek uit 23 hoofdstukken verdeelt over drie delen. In de eerste twee delen beschrijft McGrath hoe hij van atheïst (deel 1) christen werd (deel 2). In het derde deel geeft hij zijn persoonlijk gedachten over diverse onderwerpen rond wetenschap en geloof.
De meeste aandacht gaat uit naar Theologie, wetenschap en roeping. Voetnoten geven meestal broninformatie, maar ook diepte-informatie. De Bijbelcitaten komen uit de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV). Het boek sluit af met een overzicht van zijn boeken.
Onzekerheid en twijfel
McGrath stelt dat atheïsten vaak mensen zijn die niet kunnen leven met onzekerheid en daarom uitgaan van een rigide en dichtgetimmerd (dogmatisch) wereldbeeld gebaseerd op een veel te groot vertrouwen op de wetenschap.
Maar wetenschap is volgens McGrath niets meer dan een gedeeltelijke en bepaalde kijk op de grote, complexe werkelijkheid. Net zoals christelijk geloof dat zou zijn. Wetenschap richt zich op (toevallige) feiten van de wereld, maar geloof op de betekenis daarvan. Daarom wil hij niet spreken over goed of fout. Elke zienswijze zou diens eigen waarheden hebben.
De verhouding tussen geloof en wetenschap (Apologetiek) werd zijn specialisme. Maar volgens hem is de mens niet in staat de hele werkelijkheid, een totaalbeeld, te kennen. De kunst is met die twijfel om te gaan.
Evaluatie
Dit is een meeslepend en prikkelend boek over McGraths studie, wetenschappelijke carrière en levensvragen. Hij noemt veel boeken en wat hij eruit geleerd heeft. De meeste ervan zijn echter wel gedateerd.
Wat opvalt is het in hoge mate door (zelf-)studie en wetenschappelijk onderzoek bepaalde leven van McGrath. Hij komt tot geloof door intellectuele bespiegeling. Roeping is volgens hem het ontdekken van de ontvangen van talenten en hoe hun verhouding is tot wat gedaan moet worden. Eerder een utilitaristisch (aardsgerichte) dan een spiritueel standpunt. Maar dat geeft hem opmerkelijk genoeg voldoende basis om tot priester gewijd te worden in de Anglicaanse kerk.
Theologisch bevestigt McGrath helaas de lijn van de progressieve kerk. Hij gaat niet uit van de absolute, maar relatieve betekenis van christelijk geloof. Het is onbegrijpelijk dat dit boek geen zoekregister heeft. Dit boek wordt aangeraden.
McGrath, A., Het raadsel van God. Mijn ontdekkingsreis langs wetenschap, geloof & twijfel. 2021, KokBoekencentrum, Utrecht, 237 pagina’s, € 24,99, ISBN: 9789043536035.
