Door Henk van Blijderveen
Eten voor goede doelen
Omdat bij de jetset van deze aarde de extremen wat duidelijker naar voren komen, nemen we eerst daar een kijkje. Eten voor het goede doel is vooral een geliefde bezigheid van rijke Amerikanen. Maar ook in Nederland komen deze etentjes steeds meer in trek. Etentjes waarvoor grif duizenden euro’s per persoon worden neergeteld. Het kost wat, maar dan wordt je rijkdom wél gezien! Het zijn etentjes die zowel de buik als het aanzien doen zwellen. Etentjes met vele gangen die parallel lopen aan de wandelgangen waarin men smakelijk netwerkt. Bovendien is zo’n kostelijk etentje aftrekbaar van de belasting, waardoor een rijke een dief van zijn eigen creditcard wordt als hij er geen gebruik van maakt. Ofwel, hoe hulpbehoevenden veranderen in stille vennoten die meewerken aan het bedrijfsresultaat van hun weldoeners. De agressief wervende Nationale Postcode Loterij is nou zo’n typisch toonbeeld van een goede-doelen-steuner-voor-eigenbelang
Donald J. Trump Foundation
Heel wat rijken hebben een eigen stichting voor goede doelen. Veel daarvan zijn gelukkig te goeder trouw, maar regelmatig blijkt ook dat deze stichtingen worden ingezet om belasting te ontduiken. Of nog erger, zoals blijkt uit het onderzoek dat de Washington Post uitvoerde ten aanzien van de Donald J. Trump Foundation. Een fonds dat in 1987 door de opper-Amerikaan is opgericht en waaraan al bijna 10 jaar geen nieuwe donaties zijn toegevoegd. Uit dat onderzoek blijkt dat er 0,00 dollar naar goede doelen is gegaan. Wél werd er foundationgeld gespendeerd aan een schilderij van de oprichter: Donald J. Trump. Ook gebruikte hij geld uit het fonds om rechtszaken te betalen, waar hij met zijn bedrijven in was verwikkeld.
Nationale Postcode Loterij
Hoewel Trump het wel heel bont maakt, is het toch wel hypocriet om al te veel af te geven op de mensen van het grote geld. Om te doen alsof wij, de iets minder bedeelden, hoog boven hun praktijken zijn verheven. De dubbele geefmoraal van jan-met-de-pet is namelijk geen zier anders; ieder mens heeft nu eenmaal dezelfde egoïstische inslag.
De agressief wervende Nationale Postcode Loterij spreekt wat dit betreft boekdelen. Want dit is nou zo’n typisch toonbeeld van een goede-doelen-steuner-voor-eigenbelang. Door de Nationale Postcode Loterij die haar steungedrag vercommercialiseert. En door de goklustigen die, een heel, heel klein beetje aan goede doelen geven in de zeer, zeer aanwezig hoop om miljonair te worden.
Rampen als mediaspektakel
En wat te denken van het commercieel uitbaten van rampen in televisieshows? Shows waar rijk, arm, bekend en onbekend elkaars onzuivere motieven versterken. Groot, groter, grootst tv-shows waarin BN’ers hun bekendheid en imago nog verder proberen uit te bouwen en waarbij het tv-publiek zich vergaapt aan hun helden. Shows die door de omroepen niet in de eerste plaats in het leven zijn geroepen om slachtoffers te helpen, maar om de kijkcijfers en de financiële records van voorgaande slachtoffershows te overtreffen. En na afloop van het spektakel kloppen alle vrijgevigen en “belangeloze” BN’ers zichzelf op de borst voor het miljoentje of 17 (lees € 1 per Nederlander) dat voor het goede doel is opgehaald.
Motivaties om te geven
Nu hoor ik sommigen zeggen: maar Henk, er zijn toch genoeg mensen die onbaatzuchtig geven om en voor hun medemens?
Onbaatzuchtig zegt u? Nou, dat is nog maar de vraag. Want geven is in veel gevallen minder altruïstisch dan het lijkt. Simpelweg omdat ieder mens de neiging heeft zichzelf tot hoofdpersoon te maken in het lijden van een ander. Door zich in te denken hoe het zou zijn als hij zelf in zo’n situatie zou belanden.
Hoe het zou zijn als wij zelf bijvoorbeeld kanker zouden krijgen. Maar ook iemand zien lijden aan die verschrikkelijke ziekte is moeilijk. Een gevoel waar we als mens moeite mee hebben en dat we willen voorkomen. En zo wordt er vaak gedoneerd aan kankerfondsen en andere goede doelen. In de hoop dat er zo veel vooruitgang wordt geboekt, dat de betreffende ziekte voor onszelf geen bedreiging meer zal vormen. En dat we aftakelingen in onze directe omgeving niet meer mee hoeven mee te maken. Het is niet voor niets dat het geven aan gezondheid en medisch onderzoek met stip op 1 staat.
En iets verder weg: wie voelt zich niet rot en ook een beetje schuldig bij het zien van een uitgehongerd kindje in Afrika. Ook hierbij kan de vraag worden gesteld in hoeverre we geven om onszelf te verlossen van het nare gevoel dat het broodmagere kindje op ons netvlies heeft veroorzaakt of dat we daadwerkelijk geven om hongerenden te verlossen van hun voedselschaarste.
Een stellige stelling
Tja, altruïsme… Ik durf de stelling aan, dat er niet één mens op de wereld rondloopt die van nature altruïst is. Een stelling die ik met een gerust hart kan verdedigen, want het is geen subjectieve stelling, maar een absolute waarheid. Een waarheid die door God zelf in zijn woord is geopenbaard. En zeg nou zelf, wie kan beter het karakter van de mens doorgronden dan zijn Maker? God zegt namelijk dat het probleem van de mens gelegen is in zijn hart. Ieder mens is sinds de zondeval van nature zelfzuchtig. Een zelfzucht die duidelijk wordt als we de verhoogde Jezus ontmoeten. Ja, het kan pijnlijk zijn om met onszelf geconfronteerd te worden. Maar het kan ook levensreddend zijn, wanneer deze confrontatie bekering en reiniging door het bloed van Jezus tot gevolg heeft.
Als antwoord op onze bekering, belooft God wedergeboorte. Wedergeboorte waardoor we van dag tot dag meer naar het beeld van Jezus zullen groeien. Door wedergeboorte leren we zó te leven, dat onze linkerhand niet weet wat onze rechterhand geeft. Leren we uit liefde tot Jezus blijmoedig te geven, juist aan mensen waar we niks van te verwachten hebben en die onze hulp vaak het hardst nodig hebben. Leren we vreugdevol te leven en te geven vanuit Gods ultieme gift die ons in Jezus Christus te beurt is gevallen. Een Gift die wetenschappelijk en economisch gezien een dwaasheid is. Maar die in Gods licht pure wijsheid blijkt te zijn!
