De waarde van een mensenleven

Geert is een vlotte prater, maar als hij terugdenkt aan zijn jonge jaren, dan herinnert hij zich vooral dat hij een schuchter jongetje was. Contact maken was niet gemakkelijk. Maar dat veranderde zodra hij op een podium stond – daar voelde hij zich in zijn element. De toneelschool leek een logische keuze, maar zijn ouders wilden daar niets van weten: van acteren kan je immers niet leven … Dus ging Geert op zoek naar een andere studie waar hij iets met zijn taalvaardigheid kon doen. Het werd logopedie, een richting waar hij tegelijk iets van zijn idealisme in kwijt kon. Want diep van binnen schuilde er in hem een wereldverbeteraar. Het waren de jaren ’80 en regelmatig waren er grote marsen tegen kernwapens. Geert was er altijd te vinden. Op zijn auto prijkte trots een sticker: niets is belangrijker dan vrede. Maar het duurde nog jaren voordat hij zelf die vrede vond.

Communiceren zonder woorden
Toen Geert na het afronden van zijn studie werk vond in een instelling voor gehandicapten, dacht hij dat het maar voor een korte periode zou zijn. Inmiddels is hij er 30 jaar aan de slag en de kans dat hij iets anders gaat doen, lijkt klein. Werken met gehandicapten betekent in de eerste plaats je voortdurend aanpassen: “Veel van de mensen waar ik mee werk zullen nooit zelf de eerste stap tot contact zetten. Ik ervaar dat het voor mijzelf belangrijk is om mij af te stemmen op de manier waarop zij nog wel communicatie kunnen hebben. Dat kan zijn in een aanraking, waarvan je merkt dat die hun rust geeft of juist ongerust kan maken. Het kan de intonatie van mijn stem zijn. Of het contact goed verloopt, is afhankelijk van de manier waarop je handelt en reageert. Als je iemand moet helpen bij de maaltijd en je staat onder tijdsdruk, dan breng je misschien alleen maar stress over en dan lukt het niet. Je moet dus laten merken dat je er helemaal voor hem of haar bent. Dat is mijn roeping op dat moment en ik pas me aan. Je communiceert zonder woorden, maar het is een vorm van contact.”

Eeuwigheidswaarde
Tijdens de eerste jaren in de instelling kreeg het idealisme van Geert een nieuwe dimensie: door het getuigenis van twee collega’s leerde hij Christus kennen. Het had een onmiskenbaar effect op de manier waarop hij de bewoners bekeek: “Ik ben ze gaan bekijken als mensen met eeuwigheidswaarde, een visie die ik daarvoor niet had. Uiteraard beschouwde ik ze daarvoor wel als volwaardige personen. Ik behandelde ze zeker met respect, maar toen ik besefte dat ze in de ogen van God dezelfde waarde hadden als ikzelf – en hun leven dus ook eeuwigheidswaarde hadt – was het voor mij toch extra de moeite om mij voor hen in te zetten.”
Hoe moeilijk is het voor iemand die heel taalvaardig is en graag met woorden speelt om te beseffen dat in de meeste situaties een gesprek nauwelijks mogelijk is? Het kan behoorlijk frustrerend zijn, maar er is altijd wel een manier om contact te leggen. “Het komt er op aan om te proberen op hun golflengte te komen en te ontdekken hoe ze zijn en hoe ze zich voelen. Je probeert hun ervaringswereld te ontdekken en met ze te communiceren met de mogelijkheden die zij hebben en de mogelijkheid die jij hebt om te reageren.”

Kostbare lessen
In de loop van de jaren ging Geert zich ook steeds meer inzetten in de kerk, de Evangelische Christengemeente in Kuurne waar hij al weer een hele tijd oudste is. Hoewel zijn functie daar weinig te maken heeft met zijn dagtaak, leerde hij kostbare lessen, die hij kan toepassen in zijn bediening. Zijn ogen werden geopend voor de omvang van het offer dat Christus bracht door zelf mens te worden en zich aan te passen aan de wereld waarvan Hij zo veel hield. Hij deed alles om op onze golflengte te komen. “Er is een kloof die wij niet kunnen overbruggen. En toch, het feit dat wij naar Gods beeld geschapen zijn, houdt in dat er contact mogelijk is. Wij kunnen niet tot Zijn hoogte opklimmen, maar Hij is afgedaald naar ons niveau.”

Zinvol leven?
Geert beseft dat er tegenwoordig veel vragen worden gesteld bij de zin van het leven van iemand die zwaar beperkt is. De discussie over – bijvoorbeeld – de kwestie of het verstandig is om iemand die gehandicapt is, geboren te laten worden, is hem niet vreemd. Veel (aanstaande) ouders zullen kiezen voor een abortus als ze weten dat hun kind een ongeneeslijke afwijking heeft. De maatschappij legt steeds meer druk op de mensen om kinderen die geen enkele bijdrage aan de samenleving kunnen leveren, te aborteren. Maar wie bepaalt eigenlijk de waarde van een mensenleven? Geert: “Ik ben tot de conclusie gekomen dat die waarde niet afhankelijk is van de waarde die de gemeenschap er aan verleent, of de waarde die wij er als mens aan geven, omdat we er zoveel tijd en energie insteken. Het is de waarde die God er aan geeft. Hij heeft ook voor hen Zijn Zoon gestuurd. Jezus is ook voor hen mens geworden. Dat maakt iemand pas echt kostbaar. Als dat zo is in de ogen van God, wie zou ik zijn om daar anders tegenaan te kijken?”