Europa kreunt onder de vluchtelingencrisis – dat is toch de indruk die in de media gewekt wordt. Als je naar de absolute cijfers kijkt (ook al is het niet eenvoudig om de vluchtelingenstroom exact te meten), dan lijkt het waar te zijn: vorig jaar ving Europa zo’n 1,25 miljoen asielzoekers op. Dat zijn er veel, maar nog altijd minder dan in een land als Libanon dat onderdak biedt aan 1,5 tot 2 miljoen mensen. En dat terwijl Europa honderden miljoenen inwoners telt en Libanon nog geen zes miljoen. Als we daarbij ook nog bedenken dat volgens schatting er wereldwijd zo’n 60.000.000 mensen op de vlucht zijn, dan valt het hier zeker mee. Maar een indruk berust vaker op gevoelens dan op gegevens.
Door Don Zeeman
Hoe gaan de kerken om met de vluchtelingencrisis? De christelijke organisatie Gave Veste zet alle zeilen bij om in de noden van de vluchtelingen te voorzien, zowel materieel als geestelijk. Directeur Sjaak van Leijenhorst (foto) verhuisde na tien jaar bij Stichting Gave vanuit Nederland naar Vlaanderen om daar de Belgische versie van de organisatie op te starten. Zijn belangstelling voor het werk onder vluchtelingen ontstond al in zijn studententijd en sindsdien heeft hij een hart voor iedereen die niet meer welkom is in eigen land – of er enorme risico’s loopt. Terwijl ook in Vlaanderen de samenleving vaak argwanend staat tegenover vreemdelingen, beschouwt Sjaak de problematiek als een uitdaging: “Vluchtelingen zijn een test voor onze maatschappij om werkelijk gastvrij te zijn, om echt liefdevol betrokken en bewogen te zijn naar vluchtelingen toe.” Hij ziet het ook als een ‘christelijke plicht’ om hart en huis voor hen open te stellen: “Je kunt je hoofd in het zand steken en doen alsof die mensen er niet zijn, maar dan verstop je jezelf voor de werkelijkheid en voor wat er zich afspeelt in de hele wereld.”
Manifest
Om duidelijk te maken hoe je op een positieve manier met vluchtelingen kunt omgaan, heeft Gave Veste een manifest uitgegeven dat ondertekend werd door een hele reeks vertegenwoordigers van Protestants-Evangelische en Rooms-Katholieke kerken en organisaties – een dergelijk breed draagvlak is uniek in Vlaanderen. Met die intentieverklaring wil de vereniging een genuanceerde aanpak promoten, die realisme boven naïviteit stelt. “Met dit manifest willen we mensen helpen om met Bijbelse nuchterheid en liefde klaar te staan voor vluchtelingen.” Het roept de gelovigen op om de ogen niet te sluiten voor mensen die op de vlucht zijn voor geweld. Wie gelooft dat ieder mens naar Gods beeld en gelijkenis geschapen is, hoeft niet bang te zijn voor de vreemdelingen. Daarom staan liefde en zachtmoedigheid centraal: “Ik laat mijn hart niet beheersen door angst maar door liefde. Want in de liefde is geen plaats voor vrees.” Het manifest vraagt om op te komen voor het recht en te bidden voor wie haten. Het laatste punt van de tekst roept op om een getuige te zijn voor de vele asielzoekers. De meeste van hen hebben een moslimachtergrond, maar dat wil niet zeggen dat de Bijbel onbespreekbaar is. Gave Veste wil hen dan ook met de liefde van Christus laten kennismaken: “Want alleen Jezus Christus redt en geneest mensen van binnenuit. Over Gods liefde wil ik niet zwijgen, maar spreken. Mijn getuigenis is als een zaadje dat geplant wordt, uitgroeit en vrucht draagt in de levens van vluchtelingen.”
Inburgering
De Vlaamse overheid doet veel om nieuwkomers zo snel mogelijk te laten integreren en lanceert daar allerlei initiatieven voor, maar volgens van Leijenhorst gaat de inburgering het snelste op het persoonlijke niveau: “Er zouden veel meer contacten moeten zijn tussen Vlamingen en vluchtelingen, en dat geldt niet alleen voor christenen. Jammer genoeg zijn veel mensen te druk met zichzelf en hun eigen carrière bezig; we hebben het allemaal druk, druk, druk …. Natuurlijk, vriendschappen kosten tijd en energie, maar je krijgt er veel voor terug.”
Is het inderdaad de bedoeling dat iedere christen niet alleen zijn hart maar ook zijn huis openstelt voor wie op zoek is naar een betere toekomst? Het is in ieder geval een uitdaging om een balans te vinden tussen idealisme en realisme. Gave Veste maakt duidelijk dat het werken met vluchtelingen vooral een kwestie van geduld is en dat resultaten zelden snel geboekt worden. Integratie kost tijd en de inspanningen leveren ook teleurstellingen op. Maar de positieve resultaten en bovenal het vertrouwen op Christus houden Sjaak van Leijenhorst en zijn team overeind.
Meer informatie over Gave Veste en het Manifest ‘Sta op voor Vluchtelingen’ is te vinden op www.gaveveste.be
