De Schepping 4/4 – Schepping EN evolutie

Door Leo Habets

Het is niet aannemelijk dat de schepping van Genesis 1 zich langzaam, in een soort involutie, heeft aangepast aan de vergankelijkheid. Dan zouden bijvoorbeeld lijden en dood zich gaandeweg ontwikkeld hebben. Bovendien geeft de uitleg in Romeinen 8:18-22 geen ruimte voor een langzame verandering. Uit de woorden die Paulus gebruikt blijkt dat het gaat om één moment waarin de schepping van Genesis 1 werd neergeworpen en overgegeven aan de vergankelijkheid. Dat moet een ongelooflijk moment zijn geweest; een plotselinge en enorme verandering; een ontploffing, een explosie, een implosie. Wat voor knal moet dat geweest zijn?  In één moment veranderde ALLES!

Stelt u zich een Eurostar trein voor die met een snelheid van 320 kilometer per uur door de wereld raast. Plotseling doemt voor die trein een oude stoomtrein op, die weliswaar dezelfde kant op gaat, maar slecht 20 kilometer per uur rijdt. De Eurostar kan niet meer remmen. Een botsing is onvermijdelijk. In één klap wordt de snelheid van de Eurostar van 320 kilometer teruggebracht tot 20 kilometer per uur. Wat gebeurt met de Eurostar? Hij spat uit elkaar en de ravage die er na die knal nog over is schuift met de langzame snelheid van de stoomtrein verder.

Zo ongeveer zouden wij ons de teruggang in snelheid van het heelal kunnen voorstellen, maar dan miljoenen keren erger.

Zou het kunnen zijn dat die enorme knal waarmee Gods schepping uit Genesis 1 werd neergeworpen, de oerknal is die de wetenschap meent te ontdekken? Is het mogelijk dat God een volmaakte kosmos creëerde, die op één ondeelbaar moment werd overgegeven aan een andere tijd en daardoor verdween en een nieuwe start moest doormaken? Is het mogelijk dat door het zwarte gat, waaruit volgens de wetenschap het universum met een big bang is ontstaan, Gods schepping een nieuw begin heeft moeten maken?

Ja, ik weet, daar moet u rustig over nadenken. Maar is die gedachte zo vreemd? Vergelijk de big bang eens met het ontstaan van menselijk leven. De conceptie – als zaadcel en eicel bij elkaar komen – is de oerknal. Er is nog niets, maar de complete en complexe mens met al zijn kracht, wijsheid en fantastische schoonheid en de vele ongelooflijke details is al aanwezig. Uit het samengaan van eicel en zaad ontwikkelt zich in negen maanden een menselijk wezen. Na de geboorte gaat die ontwikkeling verder totdat er een volwassen mens is. Als God een dergelijke weg heeft gekozen met het menselijke leven, waarom zou Hij dan niet eenzelfde weg hebben kunnen kiezen met Zijn hele schepping? Waarom zou het niet mogelijk zijn dat God alles heeft laten ontstaan UIT WAT ER AL WAS? Met andere woorden: God schiep de hemel en aarde zoals beschreven in Genesis 1. Daarna wierp Hij zijn schepping neer en gaf die over aan de vergankelijkheid. Met een enorme knal kwam Zijn schepping tot stilstand en ontwikkelde zich dat WAT GOD AL GESCHAPEN HAD opnieuw, binnen de tijd die kapot maakt, van niets tot de realiteit zoals wij die kennen.

De Big Bounce
De wetenschap heeft een soortgelijke theorie ontwikkeld. Ze noemen dat de Big Bounce. Dat is een theoretisch model over het ontstaan van het universum, waarbij wordt aangenomen dat de oerknal het gevolg was van het ineenstorten (Big Crunch) van een universum DAT ER AL WAS. Op dezelfde manier zal volgens die theorie ons universum eens in een Big Crunch verdwijnen om daarna plaats te maken voor een nieuwe hemel en een nieuwe aarde.

Dat doet mij denken aan de volgende raadselachtige woorden: Wat is, was er reeds lang, en wat zijn zal, is reeds lang geweest; en God zoekt weer op, wat voorbijgegaan is (Prediker 3:15).

=================================================================

Een paradigma?
De kans is groot dat u over deze dingen nog nooit zó hebt nagedacht. Het vereist een zekere geestelijke openheid en flexibiliteit om de thesen in deze studies te willen overwegen. Men noemt dit ook wel een paradigma-shift, een dramatisch ander beeld over hoe de werkelijkheid mogelijk in elkaar zit. Ik weet dat veel christenen deze shift niet willen of kunnen maken. Dat is prima zolang ze hun interpretatie van de bijbel niet plaatsen boven de inzichten die anderen hebben verworven. Helemaal fout en naast de bijbelse voorschriften voor de omgang met elkaar zijn reacties die ontaarden in genadeloze en liefdeloze veroordelingen. Daarbij stelt men de eigen wijsheid als absolute waarheid boven de inzichten van anderen. De kennis wordt zo boven de liefde verheven. Paulus zegt dat kennis zonder liefde niet meer is dan een hoop lawaai (1 Corinthiërs 13:1). Geloof mij, na 50 jaar actief te zijn geweest in christelijk werk weet ik hoe deze dingen functioneren. Het zij zo!
Hoe dan ook, ik hoop dat u mijn gedachten verder wilt overwegen. Er volgt nog héél véél om over na te denken.

========================================================

Twee scheppingsverhalen
Misschien denkt u dat ik het voorgaande heb geschreven in een poging creationisten en evolutionisten met elkaar te verzoenen. Dat is echter niet mijn bedoeling. Ik heb ernstig de bijbel bestudeerd en schrift met schrift vergeleken. Alleen daardoor ben ik tot de genoemde overwegingen gekomen. Als dit er echter een beetje toe bijdraagt dat zowel creationisten als evolutionisten tot het inzicht komen dat ze beiden slechts één aspect van de waarheid hebben, zoals één kant van een medaille nooit meer dan één perspectief van de realiteit kan laten zien, zijn deze overwegingen alleen maar winst. Creationisten mogen de mensheid niet voor dom verklaren en voorbijgaan aan ontdekkingen in de wetenschap. Neem bijvoorbeeld het DNA-onderzoek. In 2006 was dat nog een papieren vliegtuig. Nu is het een moderne raket die je naar de maan kunt sturen. De wetenschap heeft wat dit betreft – en ten behoeve van de mensheid – in zeer korte tijd fantastische stappen vooruit gemaakt.

Je kunt niet in grote dankbaarheid dergelijke wetenschappelijke ontwikkelingen accepteren en tegelijkertijd een andere tak van de wetenschap volkomen aan de kant schuiven omdat het niet past bij jouw interpretatie en begrijpen van de bijbel.

Aan de andere kant moeten evolutionisten zich realiseren dat hun theorie verre van sluitend is en hiaten vertoont als een Zwitserse gatenkaas. Wat algemeen aangenomen wordt als bewezen is in werkelijkheid niet meer dan een theorie.

Laten wij nog even teruggaan naar Genesis hoofdstuk 1 en 2.
Valt u daar iets op?
In het eerste hoofdstuk van Genesis tot en met Genesis 2:3 wordt verteld over de schepping van hemel en aarde. Het eindigt met vers 3 van het tweede hoofdstuk: En God zegende de zevende dag en heiligde die, omdat Hij daarop gerust heeft van al het werk, dat God scheppende tot stand had gebracht.
Voltooid verleden tijd.
Alles is klaar!

Het bijzondere is echter dat in het vervolg van hoofdstuk 2 alles nog eens dunnetjes wordt overgedaan. De bijbel vertelt ons namelijk twee scheppingsverhalen.
Waarom?

Van Richard Patterson, Amerikaanse ambassadeur in Guatemala van 1948-1950 stamt de zin: ‘Als iets er uitziet als een eend is het waarschijnlijk ook een eend.’ Daarmee bedoelde hij dat de meest voor de hand liggende uitleg meestal (niet altijd) de juiste uitleg is.
Wat is de meest voor de hand liggende en de meest logische verklaring voor het feit dat de eerste hoofdstukken van de bijbel twee scheppingsverhalen vertellen?
Dat het universum twee keer geschapen werd!
Of beter gezegd één keer geschapen en één keer geformeerd. De eerste schepping was de grandioze schepping vanuit niets doordat God sprak en het was er. De tweede schepping (formatie) is het opnieuw ontstaan van hemel en aarde (die er al waren) tot de schepping die wij kennen en waarin wij leven. Een aantal dingen vallen hierbij op.

Genealogie
Genesis 2:4 begint met de opmerking: Dit is de geschiedenis van de hemel en de aarde. In het Hebreeuws staat hier ‘de genealogie van de hemel en de aarde toen ze nog gemaakt moesten worden’. Genealogie is de wetenschap die de afkomst of afstamming bestudeert. Het gaat hier dus om een proces. Verder is zeer opmerkelijk dat hier, na Genesis 1, verteld wordt dat de hemel en de aarde ‘nog gemaakt moesten worden’.

Scheppen versus maken
In het eerste scheppingsverhaal komt 11 keer de uitdrukking God zeide voor waarna uit niets, iets nieuws ontstond. In het tweede scheppingsverhaal komt die uitdrukking, in deze betekenis, niet één keer voor. Wat in het eerste hoofdstuk van de bijbel duidelijk gemaakt wordt is dat God sprak en HET WAS ER! In Genesis 2:4-25 gaat het echter over ‘maken’. Dat wil zeggen: ‘vervaardigen’, ‘opbouwen’, ‘samenstellen’. Het woord ‘maken’ duidt aan dat er tijd mee gemoeid is.

Bovendien vinden wij in Genesis 1 zeven keer de uitdrukking: God zag dat het goed was. In het tweede scheppingsverhaal in Genesis 2 vinden wij die uitspraak niet één keer.

Scheppen versus formeren
In Genesis 1:27 staat: God schiep de mens. In Genesis 2:7 staat: toen formeerde de Here God de mens van stof uit de aardbodem. Opnieuw: scheppen in de bijbelse context betekent in één moment iets doen ontstaan uit niets. Formeren is iets heel anders. Het betekent: ‘aanleggen’, ‘construeren’, ‘ontplooien’. Hier wordt gezegd dat de mens geconstrueerd werd van stof uit de aardbodem. In tegenstelling tot Genesis 1 zijn man en vrouw niet ontstaan doordat God sprak, maar voortgekomen uit de aarde.

Even verder in Genesis 3:19 staat: Totdat gij tot de aardbodem wederkeert, omdat gij daaruit genomen zijt; want stof zijt gij en tot stof zult gij wederkeren. Letterlijk staat hier: het terugkeren van jou naar de grond waaruit je genomen werd. Synoniemen voor grond zijn ‘bodem’, ‘aardrijk’, ‘land’. Wederkeren betekent ‘teruggaan naar waar je vandaan komt’.

Hier wordt duidelijk weergegeven dat de mens tot de aarde terugkeert ZOALS hij daaruit voortgekomen is. Hoe keert de mens tot de aarde terug? Het lichaam wordt afgebroken, verweest en verdwijnt uiteindelijk volkomen. Draai dat proces nu eens om. Dan heb je stof, die langzaam opgebouwd wordt en zich ontwikkelt tot een menselijk wezen. David heeft het over het feit dat hij gewrocht is in de diepten van het aardrijk (Psalm 139:15).

Eerst de schepping, daarna de formatie?
Verwijst Genesis 1 naar die eerste schepping in de hemelse gewesten en Genesis 2 naar de aardse formatie? Dat zou dan betekenen dat eerst de schepping van een hemelse realiteit heeft plaatsgevonden en dat na de zondeval de schepping werd neergeworpen (zie de vorige studie) en in een big bang opnieuw geformeerd werd in een aardse of materiële realiteit.

Proloog
Zo gezien bevatten de eerste twee verzen in de bijbel een samenvatting van wat volgen gaat:

De schepping
In den beginne schiep God de hemel en de aarde.

De formatie
De aarde nu was woest en ledig.

Na deze introductie volgen uitvoerige verslagen van zowel de schepping als de formatie van hemel en aarde.

Wie is de Formeerder van ons universum?
In Romeinen 8:20 vertelt Paulus ons dat de volmaakte schepping van God onderworpen werd aan vruchteloosheid, zinloosheid en corruptie om de wil van Hem die haar daaraan onderworpen heeft.
Wie is Hem?
Wie wilde dat?
In Openbaring 22:13 zegt Jezus over Zichzelf: Ik ben de alpha en de omega, de eerste en de laatste, het begin en het einde.
Het begin en het einde van wat?
Van de tijd zoals wij die kennen.
Als Jezus aan het begin en het einde is van onze tijd, is het ook aannemelijk dat Hij Diegene is die de oorspronkelijke schepping heeft overgegeven aan de vergankelijkheid en die schepping in een proces van miljarden jaren opnieuw heeft doen ontwikkelen.

Die gedachte vinden wij ook in het bijbelboek Jesaja: Ik ben de eerste, ook ben Ik de laatste; ook heeft mijn hand de aarde gegrondvest en mijn rechterhand heeft de hemelen uitgebreid (Jesaja 48:12,13).
Wie is de eerste en de laatste?
Jezus!
Wat heeft Hij o.a. gedaan?
De aarde gegrondvest (of neergeworpen).

Overigens wordt in Jesaja en Jeremia negen keer verwezen naar de Formeerder (Jesaja 27:11, 43:1, 44:2,24, 45:9,11, 64:8, Jeremia 10:16, 51:19).  In die verzen wordt de Formeerder ook ‘Maker’, ‘Verlosser’ en ‘Formeerder van alles’ genoemd. Het Hebreeuwse woord voor Formeerder ‘yatsar’ heeft de betekenis van ‘iets maken’ of ‘construeren’ zoals een pottenbakker een vaas maakt (Jesaja 29:16, 45:9). Met dit formeren is tijd gemoeid, het is geen plotselinge creatie uit niets.

In Johannes 1:2,3 staat: Alle dingen zijn door het Woord (Jezus) geworden en zonder dit is geen ding geworden, dat geworden is.
Het woord ‘worden’ is afgeleid van het Griekse ‘ginomai’. Het betekent ‘laten ontstaan’, ‘werkelijkheid worden’, ‘samenstellen’, ‘groeien’, ‘laten gebeuren’. Allemaal uitdrukkingen die een proces weergeven en niet zoals in Genesis 1 één moment: ‘God sprak en het was er’.

Paulus schrijft in zijn brief aan de Colossenzen: Hij (Jezus) is het beeld van de onzichtbare God, de eerstgeborene der ganse schepping, want in Hem zijn alle dingen geschapen, die in de hemelen en die op de aarde zijn, de zichtbare en de onzichtbare, hetzij tronen, hetzij heerschappijen, hetzij overheden, hetzij machten; alle dingen zijn door Hem en tot Hem geschapen; en Hij is vóór alles en alle dingen hebben hun bestaan in Hem (Colossenzen 1:15-17).

(Het woord geschapen in voorgaande verzen is afgeleid van het Griekse woord ektisthē, wat maken betekent. Een betere vertaling luidt dan: in Hem zijn alle dingen gemaakt en alle dingen zijn door Hem en tot Hem gemaakt).

God is de Schepper van hemel en aarde. Jezus Christus is de Formeerder van de gevallen schepping.

Thesen
Een these (of axioma) is een stelling of een gedachte die niet bewezen is, maar waarover nagedacht kan worden. De ‘big bang’ is zo’n these. Ook mijn gedachten over de overgave aan de vergankelijkheid en een ‘tijd die kapot maakt’ en ‘een schepping en een formatie’ zijn thesen.
Veel christenen hebben moeite met niet bewezen gedachten. Dat is echter niet nodig. God zelf heeft ons verstand gegeven en de nieuwsgierigheid om te willen begrijpen. Paulus schrijft: toets alles en behoud het goede (1 Thessalonicenzen 5:21).

We moeten geen angst hebben voor nieuwe gedachten of voor de wetenschap. Een eerlijke wetenschap – ook als deze God-loos is, en zelfs als die wetenschap koortsachtig probeert te bewijzen dat God niet bestaat – kan uiteindelijk alleen de werken van God bevestigen. Denk aan Galileo Galilei (1564 – 1642). Hij kwam met de revolutionaire these dat de aarde rond is en om de zon draait. De toenmalige wereld, dat wil zeggen de kerk, ondersteund door de overheid, kon deze gedachte niet aanvaarden en veroordeelde Galilei tot een levenslang huisarrest. Maar, deze wetenschapper had gelijk! Wij weten nu dat zijn these is bewezen. We hebben zelfs foto’s van onze ronde aarde, gemaakt vanuit het heelal.

Zo zullen ook andere thesen verworpen of bevestigd worden. Één van die thesen is de gedachte dat alles spontaan ontstaan is uit niets. Of de these in deze studies – die ik meen te kunnen baseren op wat de bijbel ons voorhoudt – dat alles opnieuw ontstaan is vanuit de schepping DIE ER AL WAS!

De eeuwigheid zal het ons leren!

© copyright Leo Habets
Niets uit deze studies mag worden verveelvoudigd, opgeslagen of openbaar gemaakt, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de schrijver.

In deze studies heb ik gekozen voor de NBG vertaling (1973)

Klik hier als u de Uitdaging bediening wilt ondersteunen!