Door Klaas Kuyper
Wat was jouw rol in dit project?
“Twee jaar lang heb ik samen met 20 andere schrijvers meegeschreven aan de toepassingsteksten. Per keer kregen we een aantal hoofdstukken toegewezen en daarbij schreven we stukjes tekst die achtergrondinformatie geven en de bijbelgedeelten toepasbaar maken voor het dagelijks leven. Dat was goed te doen bij bijvoorbeeld hoofstukken uit Lukas, maar ik kreeg ook Ezechiël 40-48 toegewezen. Hier wordt de bouw van de nieuwe tempel beschreven. Schrijf daar maar eens toepassingsteksten voor… Hoe pas je namelijk de maten van een gebouw toe in het dagelijks leven?
Ook de reinheidswetten in Numeri waren een behoorlijke uitdaging. Uiteindelijk vind ik juist deze lastige stukken goed gelukt. We wilden in deze stukjes niet zozeer uitleg geven bij de Bijbel, maar de lezer in dialoog met de gelezen tekst brengen. Daarom stellen we in onze stukjes tekst bewust vragen om de lezer na te laten denken over de bijbeltekst. Wat kun je hier van leren? Wat kun je hiermee in het dagelijks leven?
Naast de toepassingsstukjes hebben we ook inleidingen en kaderteksten geschreven die achtergrondinformatie geven. De bijbelboeken staan namelijk ver van ons af qua tijd en cultuur. Met deze informatie willen we die cultuur van toen dichterbij brengen. In die zin heeft Bijbel Dichtbij ook iets van een studiebijbel in zich. Toch wil deze Bijbel niet zozeer kennis overdragen, maar in de eerste plaats toepasbaar zijn. In de kerken is over het algemeen behoorlijk wat kennis aanwezig, maar kunnen we dat ook toepassen? Vroeger ging het vaak om kennis en waarheid, tegenwoordig draait het veel meer om echtheid. Het gaat nu meer over de vraag hoe ik mijn leven inricht om met God te leven.”
Omschakelen
Wolsheimer gaat verder: “We hebben geprobeerd om op deze manier de Bijbel toegankelijk te maken en dichtbij te brengen. De vertaling helpt hier natuurlijk ook al bij. De Bijbel in Gewone Taal is een vertaling waarmee de Bijbel in heldere taal vrij makkelijk te lezen is. Ik moest hier zelf wel even in omschakelen. Mijn teksten moesten hier natuurlijk wel bij aansluiten. Ik ben kerkelijk opgegroeid en ben nu predikant, ik ben bekend met bepaalde bijbelse termen. Denk alleen al aan het begrip ‘koninkrijk van God’. Voor velen bekend, maar iemand die voor het eerst de Bijbel gaat lezen, krabt wel even achter zijn oren. Daarom geeft de BGT hier ‘Gods nieuwe wereld’ weer. Ik realiseerde me dat wat voor mij vanzelfsprekend is, voor een ander totaal onbegrijpelijk kan zijn. De BGT vind ik zelf heel prettig lezen, je begrijpt wat er staat, zonder zelf een vertaalslag te hoeven maken. Zeker met de stukjes die we erbij geschreven hebben, vind ik het een geslaagd project om de Bijbel dichtbij de mensen te brengen.”
Luxe
Is dit niet de zoveelste bijbeluitgave van de laatste tijd?
“Ik vind het juist mooi dat er zoveel bijbeluitgaves verschijnen. We hebben hier in Nederland nu de luxe dat er een keur aan vertalingen is. Dat was vroeger wel anders, dan moest je het met één vertaling doen. Nu geven elk van de vertalingen weer een ander aspect van de brontekst weer en zijn ze elk in een bepaalde situatie goed bruikbaar. De diverse edities van een vertaling zijn elk weer gericht op een andere doelgroep. Het is mooi dat de Bijbel beschikbaar gemaakt wordt voor zo veel groepen mensen.”
Bijbel Dichtbij is een samenwerking tussen het NBG en de EO. Hoe zie je die samenwerking terug?
“De NBG heeft als doel om de Bijbel dicht bij de mensen te brengen. Meer dan bij andere uitgaves vind ik dat met deze Bijbel erg goed gelukt. Deze Bijbel is goed leesbaar en toegankelijk en maakt de bijbeltekst toepasbaar in je eigen leven. Hij is goed te gebruiken voor hen die al jaren lang naar de kerk gaan, maar ook voor hen die pas beginnen met bijbellezen. Voor hen bevat Bijbel Dichtbij handvatten waarmee ze als het ware door Bijbel heen geloodst worden. Anders haken beginnende lezers vaak toch wel snel af. Hierin zie je ook de samenwerking met de EO terug. De EO houdt zich bezig met de vraag waar mensen te bereiken zijn met het evangelie. Dat is vaak niet meer in een kerkgebouw, maar dat is bij de mensen thuis en dan vaak via internet. De EO werkt via andere media dan het NBG, maar heeft hetzelfde doel: het evangelie bij de mensen brengen. Deze samenwerking leidt nu tot deze bijbeluitgave, die de oude bijbelteksten, het woord van God, bij veel mensen thuis kan brengen. Deze uitgave neemt drempels om de Bijbel te gaan lezen weg, waardoor velen God kunnen leren kennen.”
=======================================================
De Bijbel tussen droom en feit
Soms zijn er van die momenten dat je denkt: ‘Ja, hier komt alles bij elkaar!’ Voor mij had zo’n moment te maken met twee van mijn projecten: de nieuwste uitgave van de Bijbel in Gewone Taal en het onderzoek naar bijbelgebruik in Nederland dat we in september presenteerden.
Bijbel Dichtbij
Bijbel in Gewone Taal met uitleg en toepassingen. Ontstaan in samenwerking met de EO, met 400 kaderteksten, meer dan 3000 toepassingen en achterin een katern met leesroosters en prachtige archeologische afbeeldingen. Een schitterende uitgave, waar ik met trots en blijdschap naar kijk. De weg ernaartoe was af en toe wel spannend. Zou het allemaal wel lukken, binnen de planning? Was iedere tekst wel informatief, inspirerend en tegelijkertijd voldoende begrijpelijk geschreven? Maar ook: hoe zou deze uitgave straks worden ontvangen? Onze droom was een bijbel die de tekst van toen en de wereld van vandaag met elkaar verbindt, op een manier die voor iedereen te begrijpen is. Maar was dat ook de droom – of in ieder geval de behoefte – van de lezers?
Tegelijkertijd was ik bezig met het onderzoek naar bijbelgebruik in Nederland. Een heel ander project, maar het leverde wel dat ‘aha-moment’ op waar deze column mee begon. De uitkomsten laten namelijk zien dat Bijbel Dichtbij inderdaad precies aansluit bij de behoefte van veel bijbellezers aan extra hulp om de Bijbel beter te begrijpen en toe te passen in hun eigen leven.
‘Uitdagend en inspirerend’, maar ook ‘moeilijke taal’, ‘lastig te begrijpen’ en ‘confronterend’, zo noemden de deelnemers aan het onderzoek de Bijbel. En ze gaven aan dat ze het liefst materiaal willen dat informatief is, dicht bij de bijbeltekst blijft, en hen zonder veel theologisch omhaal zelf tot nadenken en – soms – actie aanzet. En laat dat nou precies zijn wat we met Bijbel Dichtbij voor ogen hadden.
Anne-Mareike Schol-Wetter, Hoofd Bijbelgebruik NBG
