Recensie door Marco van Putten
Verzet
Verzet tegen de Nationaalsocialistische regering in Nederland was logischerwijs vooral een initiatief van (extreem) linkse groeperingen. De meeste Nederlanders verwierpen hun (gewelddadige) verzet. Toch waren er (gelovige) mensen en groepen die zich op een bepaald moment niet meer konden neerleggen bij het grote onrecht van de regering dat zich voor hun ogen afspeelde. Zeker door de vervolging van de Joodse Nederlanders vanaf de tweede helft van 1941.
Financiering
De jonge bankier Walraven van Hall, gespeeld door Barry Atsma, was zo’n verontruste Nederlander. Toen hij door iemand van het verzet werd benaderd om hun ‘werk’ te financieren had hij eerst twijfel, maar besloot zich er toch op toe te leggen. Zijn broer Gijs, gespeeld door Jacob Derwig, vond dat heel gevaarlijk en onverstandig. Van het een komt het ander. Financiering op kleine schaal is een ding, maar als in het najaar van 1944 het personeel van de Nederlandse Spoorwegen een staking als verzetsdaad wil organiseren moeten de stakers wel eten. Het uitbetalen van hun salarissen is een enorm bedrag. Ook wist niemand wanneer de geallieerden, die de Duitsers uit Brabant en Limburg hadden verdreven, de rest van Nederland zouden intrekken. Dat kon nog maanden duren. Het ging om een potentieel enorm bedrag. Walraven, die Wally wordt genoemd, komt met het plan om valse waardepapieren te maken en die te verwisselen bij de door de NSB gerunde Nederlandse Bank voor echte. Zou dat lukken? Kon hij garanties van de Nederlandse regering in Londense ballingschap krijgen dat die waardepapieren na de oorlog hun waarde zouden behouden? Zouden de Van Halls niet gepakt worden door de Duitsers?
Evaluatie
Dit is een spannende en professionele film over een niche verhaal in de Nederlandse oorlogsgeschiedenis. Toch zitten er wat bedenkelijkheden aan. Het toont de ‘goede’ kant van het bankwezen net in een tijd dat Nederland nog herstellende is van de laatste bankencrisis (2007-2016). Ook in een tijd dat tot op recent zich steeds weer bankincidenten voordoen, waaruit blijkt dat het een bedrijvigheid is die onveranderd in verband blijft met corruptie en zelfverrijking. Ook al toont deze film dat het bankwezen tijdens de tweede wereldoorlog ook een ‘goed’ doel had, laat het toch ook zien dat er toen ook bankiers waren die misdadige handelingen verrichten (vervalsingen en diefstal). De EO als medeproducent is bijzonder bedenkelijk, want de film gaat over de steun aan (gewelddadig) verzet gaat tegen de overheden (Rm 13:1) door hoofdrolspelers die geen uitgesproken gelovigen zijn. Voor wie echter neutraal geïnteresseerd is in de Nederlandse oorlogsgeschiedenis is deze film zeker een aanrader.
Bankier van het verzet. 2018, Dutch Filmworks B.V., Utrecht, c.118 min., € 15,99, ISBN: 8719372006801.
