Door Johan Bos
Volle Evangeliegemeenten, maar ook organisaties en conferentiecentra – zoals Beukenstein in Driebergen – vonden dat in die oude Broederschap teveel kerkje werd gespeeld en er meer ruimte moest zijn voor bevrijding van demonen, tongentaal, profetie, genezing en andere werkingen van de Heilige Geest. Al had je binnen ‘nieuw Pinksteren’ talloze variaties en bewegingen.
Een beetje in die lijn speelt nu ook het conflict binnen de VPE, waar sommige gemeenten uit zijn gestapt. Daniël Renger, die de gedoodverfde nieuwe voorzitter als opvolger van (uit de Broederschap voortkomende) Peter Sleebos, kreeg op de jongste ledenvergadering te weinig stemmen. Hij vindt dat het leiderschapsmodel, kennelijk door een deel van de achterban bestreden, zowel in de landelijke organisatie als de gemeenten, anders moet worden. Volgens Efeziërs 4:11 moeten er vijf bedieningen in zijn: apostelen, profeten, herders, leraars en evangelisten. En zo moet het ook binnen de VPE, meent Rengers.
In de praktijk wordt dat vroeg of laat bonje, want wie is wat? Men kan zich wel apostel noemen, zo’n beetje de hoogste in rang, maar als een deel van de gemeente hem niet (meer) als zodanig erkent of een profeet zegt van God te hebben gehoord en dat het een beetje anders moet dan de apostel wil, zijn de rapen gaar. Om van de herders en leraars (die toch ook geacht worden Gods Woord te prediken) nog maar niet te spreken. De harmonie, die wordt voorspeld door aanhangers van het model, ontaard vroeg of laat in een ons-kent-ons netwerk, nog ervan afgezien dat in Pinksterkringen doorgaans automatisch de echtgenote opeens tot het voorgangerambt wordt geroepen als dat manlief overkomt.
Maar Renger c.s. lijken zich aan te sluiten bij een internationale beweging, meldt religieonderzoeker Miranda Klaver bij de VU (met de evangelische wereld als specialisme). Behalve Renger is ook de niet onomstreden prediker Mattheüs van der Steen in ons land een representant ervan. Zij waaien steeds met iets anders mee, maar worden naar eigen zeggen louter voortgedreven door de wind van de Geest. Volgens Klaver moeten gewone leden klakkeloos de door God zelf aangestelde leiders volgen en is kritiek uit den boze, want ja, dan valt men gezalfde mannen Gods aan.
In de loop der jaren bracht de pinksterbeweging heuse theologen voort, zoals de gebroeders Van der Laan, maar buiten die wetenschap om begonnen grote gemeenten – overigens goeddeels marketing gedreven – te ontstaan met gladde programma’s en veel muziek. Op ervaring aansturende relitainment. Dáár gebeurde wat, zag men soms in kleinere gemeenten. Met overlopers als gevolg.
Klaver signaleert een anti-intellectualistische internationale trend. Men moet iets zien. Weg met de verborgenheid, volgens de Bijbel een kenmerk van deze gemeentelijke bedeling, weg met theologie. Ruimte voor de Geest. En de leiders zullen wel zeggen waar die is te vinden. Ofwel: de roep om iets nieuws is terug. Hoewel: ook dát is oud.
