Proefschrift: ‘BEZ stimuleerde Belgisch protestantisme’

0
225
De Belgische Evangelische Zending (BEZ) speelde een belangrijke rol in de groei van het Belgische protestantisme in de twintigste eeuw. Dat staat in een poefschrift van kerkhistoricus Aaldert Prins over de geschiedenis van de organisatie, tussen 1918 en 1962. Hij verdedigt de dissertatie zaterdag 28 maart (14.00 uur) om te promoveren aan de Evangelische Theologische Faculteit (ETF) in Leuven.

De promotie wordt voorafgegaan door de studieochtend ‘Vitale christelijke geloofsgemeenschappen in België sinds de Eerste Wereldoorlog’. Het onderzoek van Prins richtte zich op de ontwikkeling van de BEZ van een geloofszending met een beperkte doelgroep, de British and Allied Evangelistic Campaign (BASEC), naar een ‘algemene’ geloofszending, de Belgische Evangelische Zending. Hij beschrijft de ontwikkelingen tot de stichting van een nieuwe denominatie in België in 1962, de Bond van Vrije Evangelische Gemeenten (VEG) der Belgische Evangelische Zending.

De stichters van de BEZ, het Amerikaanse echtpaar Ralph en Edith Norton, hadden banden met zowel de heiligingsbeweging als het conservatieve evangelicalisme, dat letterlijke lezing van de Bijbel voorstond. Tijdens de Eerste Wereldoorlog stichtten zij een zendingsorganisatie die zich richtte op Belgische soldaten, waarbij humanitaire hulp werd gecombineerd met lectuurevangelisatie. Na de oorlog zetten de Nortons hun activiteiten in België voort, waarbij de doelgroep verbreed werd tot de gehele Belgische bevolking.

Omdat BEZ-medewerkers – van wie voor Vlaanderen de meeste uit Nederland kwamen – verschillende kerkelijke achtergronden hadden, ontwikkelde de BEZ een dubbele dooppraktijk, kinder- en volwassendoop. Dit leidde van tijd tot tijd tot interne spanningen. Tegelijkertijd kwam meer en meer nadruk te liggen op een bepaalde, strikte Bijbellezing. Dit bracht onder andere met zich mee dat missionaire mogelijkheden voor vrouwen geleidelijk werden teruggeschroefd. In maart 1962 werd een gedeeltelijke verzelfstandiging van door de BEZ gestichte kerken gerealiseerd, doordat acht plaatselijke kerken een nieuwe denominatie begonnen.

Ook de wortels van de ETF liggen overigens in het werk van de BEZ. In 1919 richtte zij voor de toerusting van evangelisten het Bijbelinstituut België op. In 1983 erkende de overheid de universitaire opleiding van het Bijbelinstituut, de Evangelische Theologische Faculteit. Tien jaar geleden hielden de overige (Bijbelschool) opleidingen op te bestaan en sindsdien wijdt de ETF zich volledig aan academisch theologisch onderwijs en onderzoek.

Aaldert Prins is sinds 2009 werkzaam bij het protestants-evangelisch archief- en documentatiecentrum Evadoc, in samenwerking met KADOC – KU Leuven. Daarnaast is hij assistent Historische Theologie aan de ETF in Leuven en werkzaam in het godsdienstonderwijs. Zijn dissertatie heet: ‘The History of the Belgian Gospel Mission from 1918 to 1962’ (PhD diss., Evangelische Theologische Faculteit, 2015). Promotor: Prof. dr. Klaus Fiedler. Co-promotor: Prof. dr. Andreas J. Beck

Studieochtend
Tijdens de studieochtend ‘Vitale christelijke geloofsgemeenschappen in België sinds de Eerste Wereldoorlog’ wordt het promotieonderzoek in een breder kader geplaatst. Meer bijdragen van onder anderen prof. dr. Geert Lorein, voorzitter van de Federale Synode, en prof. dr. Jan de Maeyer, directeur van KADOC, Documentatie- en Onderzoekscentrum voor Religie, Cultuur en Samenleving. Elisabeth Mareels, onderzoekster aan de Université Catholique de Louvain, zal spreken over haar onderzoek naar protestants evangelische migrantenkerken.