Door Marco van Putten
Boekanalyse
Dit handboek wil op eenvoudige wijze helpen om antizionisme te identificeren en te signaleren en, als het kan, er zelfs iets tegen te doen. Stellman is Master in Internationale Politiek en afgestudeerd in antizionistische ideologieën. Hij werkt als analist voor de ‘Firewall Israel’ eenheid van het Reut Instituut (Tel Aviv). Stellman acht dit handboek nodig omdat antizionisme sterk toeneemt en meestal ook leidt tot antisemitisme of dat als vertrekpunt heeft. Dat laatste soms onbewust. Toch ontbreekt het volgens hem aan goede literatuur over dit onderwerp. Dit boek ziet hij als eerste aanzet om dit onderwerp op meer samenvattende en systematische wijze te onderzoeken als wereldwijd fenomeen. Het boek bestaat uit vijf delen (52 hoofdstukken), waarin naast de definitie van het onderwerp ook de geschiedenis vanuit verschillende opponenten met hun (vaak zwakke, tegenstrijdige en leugenachtige) argumenten en werkwijzen worden samengevat. Ook belicht hij in hoeverre het zich verhoudt tot antisemitisme. Uiteindelijk biedt Stellman tools voor mensen die antizionisme willen proberen te analyseren of te corrigeren. Voetnoten geven hoofdzakelijk literatuur- en internet verwijzingen. Het boek sluit af met een register.
Gemêleerde oppositie
Het zal niet verbazen dat de tegenstanders en vijanden van zionisme extreempolitieke groeperingen (links en rechts) zijn en Arabieren & moslims. Minder evident is antizionisme vanuit Jodendom en christenheid. Vooral het laatste zal voor christenen verrassend zijn. Ook dat sommige van hun argumenten overeenkomen met die van zogenoemde ‘protestrabbijnen’. Nog verrassender is dat christenen soms ‘christenzionistische’ motieven denken te hebben maar uiteindelijk toch (onbewust) antizionistische en zelfs antisemitische einddoelen kunnen hebben; Joden moeten uiteindelijk allemaal christen worden. Een christenzionisme ingegeven vanuit het principe ‘het doel heiligt de middelen’. Die ontluistering kan christenen hopelijk aanzetten om met ongemengde, open en vromere motieven met Joden en Israël om te gaan.
Evaluatie
Dit is een belangrijk en interessant boek, omdat het een onderwerp is waarover nog niet veel is geschreven. Het boek leest vlot en heeft een puntsgewijze, pakkende en overzichtelijke opzet. Nadelen zijn dat het Engelstalig is en oppervlakkig (veel citaten, weinig uitwerking). Sommigen zullen hierin (deels) geen nadeel zien. Toch blijven veel belangrijke en logische vragen onbeantwoord. Maar wellicht zet dat juist aan tot verder onderzoek. Dat is ook nodig want de meeste boekverwijzingen zijn meer dan 30 jaar oud zijn (de internetverwijzingen zijn wel up-to-date). Dat toont hoe lang antizionisme al bestaat en dat er niet veel recente literatuur over beschikbaar is. Antizionisten achten het voorlopig toch veiliger het bij mondelinge uitspraken te houden. Ook dat tekent het onderwerp. Dit boek is een aanrader.
Stellman, H., What is antizionism? (… and is it Antisemitic?). A short handbook for activists and analysts. 2019, Aspekt, Soesterberg. 162 pagina’s, € 17,95, ISBN: 9789463384179.
