Door Aviel Schneider
In oktober 1973, vier jaar eerder, had hij Israël nog aangevallen in wat later als de ‘Jom Kipoeroorlog’ zou worden genoemd, en waarin zesentwintighonderd Israëlische soldaten sneuvelden. Israëls gevaarlijkste en meest verbeten vijand landde in Tel Aviv! Journalist Shalom Kital deed indertijd verslag van het bezoek van de Egyptische president voor radio Kol Israel. Hij zei later: ‘Toen ik het nieuws voorlas, kon ik haast niet geloven wat ik zei.’
Sadat kwam op 19 november 1977 in Israël aan en sprak in Jeruzalem het parlement toe. Dat is nu veertig jaar geleden. Afgelopen november haalden Israëlische politici, journalisten en legerofficieren tijdens een televisieprogramma herinneringen op aan deze bijzondere dag. Destijds was iedere Israëli diep geraakt, en nu vraagt iedereen zich af of zoiets ooit nog kan gebeuren.
Ook in het Israëlische parlement werd het historische moment gevierd. Premier Benjamin Netanyahu zei: ‘De vrede tussen Israël en Egypte is stabiel. Het is een strategische vrede, dat wil zeggen dat hij goed is voor beide landen. Al is het dan misschien geen perfecte vrede, het is in ieder geval een vrede die iets oplevert.’ Hij voegde er aan toe dat hij op een ‘Palestijnse Sadat’ hoopt. Oppositieleider Itzjak Herzog ging hierop door: ‘Niet alleen een Palestijnse Sadat is belangrijk, maar ook een Israëlische Begin. Ik ben benieuwd of je net zoveel moed hebt als Begin toen had.’
Voor een herhaling van zo’n moment in de geschiedenis, heb je de juiste mensen op het juiste tijdstip nodig, mensen die een kans zien als hij zich voordoet, en hem ook weten te grijpen. Zou zoiets mogelijk zijn in de huidige Midden-Oostensituatie? Ik denk het wel. Vóór 1977 had ook niemand vrede met Egypte voor mogelijk gehouden.
De Israëlische regering en de veiligheidsdiensten waren tot op het laatste moment bang dat er boze opzet in het spel was. Ze verwachtten zelfs elk moment dat er een commando-eenheid het vliegtuig van Sadat uit zou komen stormen, en dat de Israëlische ministers zouden worden neergeschoten. Zo waren ze immers ook onverwachts de zuidgrens van Israël binnengedrongen. De herinneringen aan de Jom Kipoeroorlog waren nog vers. Maar minister-president Menachem Begin wist de zwartkijkers te kalmeren.
Met toestemming overgenomen uit het maandblad Israel Today (www.israeltoday.nl)
