Kiezen tussen volk en land

0
177
Wat is belangrijker voor de Israëlische samenleving: de eenheid van het volk of een onverdeeld grondgebied? Volgens de nieuwe minister van Defensie, Avigdor Lieberman, leidt deze vraag tot een botsing van tegenovergestelde principes. Dat zei hij tijdens zijn eerste toespraak tot de Israëlische legerstaf: ‘Wat mij betreft staat de veiligheid van de Israëli’s voorop.’

Van een als ultrarechts bestempelde politicus zou je een dergelijke uitspraak niet verwachten. Een mensenleven is voor Israëli’s het hoogste goed, en overstijgt alle claims op grondgebied. Daarom zijn de linkse partijen in Israël bereid tot het sluiten van vrede in ruil voor land. Welk ideaal is belangrijker: volk, land of het Joodse geloof? Deze vraag heeft in de geschiedenis van het Jodendom altijd centraal gestaan. Maar, zoals bij alles in Israël, zijn er veel verschillende antwoorden op dezelfde vraag. Rabbijnen zijn van mening dat ‘volk’ en ‘land’ even belangrijk zijn. Daarom heeft het ook geen zin om aan hen de vraag te stellen welke van de twee het belangrijkste is. Ze benadrukken dat vanuit Gods oogpunt het volk Israël net zo belangrijk is als het land Israël en de Tora. Volk en land zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, en zodra een van deze twee wordt aangetast, heeft dat direct gevolgen voor de andere. Zoals land aan het volk leven geeft, zo brengt het volk leven in het land. Komt er een botsing tussen deze twee waarden, dan moet er heel serieus naar worden gekeken.

Joodse geleerden halen bij deze trits, volk, land, Tora, altijd het voorbeeld aan van het gezin. Stel dat drie kinderen uit een gezin met elkaar kibbelen, wordt dan een van de kinderen het gezin uitgezet? Nee, natuurlijk niet! Volk, land en Tora zijn leden van één gezin. Lieberman sprak zich uit over zijn persoonlijke voorkeur, en die was al bekend. Hij had al vaker gezegd dat het volk, dus de mensen, altijd voor gaan. En daarmee gaf hij ook aan, dat hij voor een tweestatenoplossing is.

Er is een begrip in het Jodendom dat pikuach nefesj heet. Vrij vertaald betekent dit: het redden van leven. Het is gebaseerd op het Bijbelse principe dat het redden van een mensenleven de hoogste waarde is, en dat – als het er op aankomt – dit gebod vrijwel alle andere geboden en verboden buiten werking stelt. Als het leven van een persoon in gevaar is, mag bijna elk verbod dat in de Bijbel staat, overtreden worden. Bijvoorbeeld het gebod om de sabbat te heiligen, ja zelfs de heiliging van Jom Kipoer. Maar geldt dit ook voor het behoud van het land, Erets Israël?