Nederlandse consul redde Litouwse Joden

0
202
In 1940 verstrekte Jan Zwartendijk, een niet-Joodse Nederlandse consul, gestationeerd in de Litouwse hoofdstad Kaunas, visa aan meer dan 2300 Joden die vast zaten in Litouwen, waardoor zij aan de nazi’s konden ontkomen. Hij was naast directeur van de vestiging van Philips Litouwen sinds kort ook plaatsvervangend consul, nadat de vorige consul wegens vermeende nazi-sympathie was teruggehaald.

Eind juni 1940 klopten de Poolse Isaac en Pessia Lewin bij hem aan, omdat ze weg wilden uit angst voor de oprukkende nazi’s en sovjets. Voor Nederland konden ze geen visum aanvragen, want sinds mei 1940 was ook Nederland bezet. Maar Curaçao, nog altijd vrij territorium van het Koninkrijk der Nederlanden… zou dat geen optie zijn?

Het is het begin van een onbekende exodus die meer dan 2000 Joden het leven zou redden. Mede door zijn toedoen en dat van zijn Japanse collega Sugihara konden in die chaotische zomer van 1940 in de hoofdstad Kaunas heel veel levens van Joden in Litouwen worden gered.

Lees meer over Jan Zwartendijk, de engel van Litouwen, bij NPO Geschiedenis, deel 1 en deel 2.