Afbeelding: Minister van Buitenlandse Zaken Heiko Maas in Ramallah met de Palestijnse leider Machmoud Abbas (Foto: Flash90)
Doel van dit bezoek was een poging om het Israëlisch-Palestijnse vredesproces weer op gang te brengen. Hij onderstreepte de steun van Duitsland voor de tweestatenoplossing en verzocht het Palestijnse leiderschap het vredesproces een kans te geven en geen bruggen naar de Amerikanen achter zich af te breken.
Minister Maas maakte Abbas duidelijk, dat het onvermijdelijk is dat de Verenigde Staten, zelfs onder president Donald Trump, een absoluut noodzakelijke speler zijn bij het bemiddelen in een vredesakkoord voor het Midden-Oosten.
In de afgelopen maanden heeft Abbas zich zeer beledigend uitgelaten over Trump’s onverhulde affiniteit met Israël en zelfs publiekelijk de wens uitgesproken dat het Witte Huis op het hoofd van de Amerikaanse leider zou instorten. Iemands huis op zijn hoofd willen laten vallen, is een gewone Arabische vloek tegen iemands vijanden.
Hoewel hij Trump en andere leden van zijn regering niet persoonlijk beledigt, heeft Abbas hard gelobbyd in Europa om een nieuw vredesproces op gang te brengen zonder de Amerikanen. Maar hij is tegen een muur opgelopen, nadat Europese leiders Abbas ondubbelzinnig hebben gezegd, dat een alomvattend vredesakkoord voor het Midden-Oosten dat leidt tot de oprichting van een Palestijnse Arabische staat, onmogelijk is zonder de betrokkenheid van Washington. Maas heeft dat standpunt maandag herhaald.
De Europeanen hebben wel toegezegd te zullen aandringen bij de regering Trump om te stoppen met zijn volledige steun aan Israël en zijn standpunten. Maar het afgelopen jaar heeft ons duidelijk geleerd, dat Trump zijn eigen beleid zelf bepaalt, en waarschijnlijk geen aanbevelingen zal opvolgen die naar zijn mening niet overeenkomen met de agenda van zijn regering in de regio.
‘We hebben verschillende visies, maar we zijn vooral vrienden’, zei minister Heiko Maas maandagavond bij zijn ontvangst door premier Benjamin Netanyahu. ‘We willen van onze vrienden horen over hun problemen en angsten, daarvoor ben ik hierheen gekomen.’ Maas onderstreepte de vriendschap van Duitsland met Israël, ondanks de bestaande meningsverschillen over de tweestatenoplossing, die niet langer wordt gesteund door Netanyahu, en de nucleaire overeenkomst met Iran.
In Jeruzalem heb ik vandaag holocaust-overlevenden ontmoet. Dat heeft me diep geraakt. Ik ben vanwege Auschwitz in de politiek gegaan. Omdat ik op school geen antwoord kreeg op mijn vragen over de Holocaust, ging ik mijn eigen familiegeschiedenis onderzoeken. Ik heb gezocht naar een verzetsstrijder in mijn familie, maar die heb ik niet gevonden. Vanaf dat moment ben ik gaan nadenken over wat ik zelf kan doen en welke bijdrage ik vandaag kan leveren dat zoiets nooit meer zal gebeuren.
Tijdens zijn bezoek aan Israël heeft Maas ook het Holocaustmuseum Yad Vashem bezocht en met overlevenden van de Holocaust gesproken. ‘Als Duitser was dit een zeer emotioneel bezoek’, zei hij daarna. Hij benadrukte daarbij zijn strijd tegen het antisemitisme en bedankte voor de hartelijke ontvangst. ‘Ik heb een geschenk ontvangen dat ik niet verdien’, zei hij.