Afbeelding: Het concentratiekamp in Auschwitz, Polen (Archiefoto: Isaac Harari/Flash90)
In Israël berichten alle media over de nieuwe Poolse wet, die verbiedt Polen verantwoordelijk te stellen voor de Holocaust. De wet is ook van toepassing op buitenlanders.
In Israël werd de nieuwe wet met de scherpste bewoordingen veroordeeld. Premier Netanyahu zei dat de geschiedenis niet herschreven kan worden. De Poolse plaatsvervangend ambassadeur werd uitgenodigd voor een verhelderend gesprek.
Volgens een verklaring van het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken is de datum van aanneming betreurenswaardig. In de verklaring wordt echter verder gezegd dat de wet niet noodzakelijkerwijs inhoudelijk onjuist is. De concentratiekampen waren geen Poolse maar Duitse kampen. De Holocaust zou niet worden ontkend, ook wordt niet gezegd dat er geen Polen waren die Joden vermoorden en dat het verboden was deze Polen te veroordelen. De wet zegt dat de Duitsers verantwoordelijk zijn voor de Holocaust, niet de Polen. Toch is het smakeloos om een dergelijke wet aan te nemen op de gedenkdag.
Niet alleen premier Netanyahu bekritiseerde de nieuwe wet. Ook president Rivlin zei dat men de geschiedenis niet kan vervalsen, dat de waarheid niet verdoezeld kan worden. Ook onder de Polen waren mensen die de nazi’s hadden geholpen met hun misdaden.
Vandaag publiceerde het Israëlische dagblad Yediot Achronot getuigenverklaringen van overlevenden van de Holocaust over de misdaden van Poolse burgers tegen Joden. Zo zei een 92-jarige overlevende dat de Polen konden proberen de geschiedenis te herschrijven, hij zou alles blijven gedenken. De krant vroeg haar lezers om onder de Hasghtag #PolandTruth (‘De Waarheid van Polen’) te berichten over de ervaringen van Holocaustoverlevenden in Polen op hun Facebook-pagina te plaatsen.
De voorzitter van de partij Yesh Atid, Yair Lapid, zoon van een overlevende van de Holocaust, voormalig journalist, Knessetlid en minister van Justitie Josef ‘Tommy’ Lapid, bekritiseerde de Poolse wet in een post op zijn Twitter-account:
Yair Lapid:’Ik veroordeel krachtig de nieuwe Poolse wet, die probeert de deelname van veel Poolse burgers aan de Holocaust te ontkennen. Die was ontworpen in Duitsland maar honderdduizenden Joden werden vermoord zonder ooit een Duitse soldaat te ontmoeten. Er waren Poolse vernietigingskampen, en geen enkele wet kan dat ooit veranderen’.
De Poolse ambassade in Israël was niet blij met deze woorden van Lapid en reageerde daarop. Tussen de twee partijen ontstond een echte woordenwisseling.
Poolse ambassade:’Uw ongegronde uitspraken laten zien hoe noodzakelijk onderwijs over de Holocaust is, zelfs hier in Israël’.
Lapid: Ik ben de zoon van een Holocaust overlevende. Mijn grootmoeder werd in Polen vermoord door Duitsers en Polen. Ik heb geen Holocaust onderwijs van u nodig. We leven elke dag met de gevolgen ervan in ons collectieve geheugen. Uw ambassade moet zich onmiddellijk verontschuldigen’.
Ook de Poolse ambassade antwoordde:
@PlinIsraël
Wat heeft dit met het feit te maken, dat de vernietigingskampen van WW2 van de Duitse nazi’s waren en niet Pools? Dit is schaamteloos.
Polen was voor de oorlog het centrum van het Joodse leven in Europa. Daar werd het orthodoxe Jodendom geboren, waar de grote en beroemde Joodse religieuze scholen (Yeshiva’s) waren gevestigd, daar heeft de meerderheid van het jodendom gewoond en daar ontstond de moderne Joodse literatuur.
Ook al kan Polen misschien niet verantwoordelijk worden gesteld voor de Holocaust en zouden de concentratiekampen Duitse kampen zijn geweest, toch is deze nieuwe wet problematisch. Het lijkt alsof Polen zich aan zijn verantwoordelijkheid onttrekt en zich alleen als slachtoffer wil voordoen. Er is in Polen een zeer sterk antisemitisme geweest, en helaas bestaat het nog steeds. Er zijn genoeg berichten van overlevenden over de deelname van Poolse burgers aan de misdaden tegen de Joden. Het verleden mag niet verborgen blijven.
Natuurlijk waren er ook veel Polen die Joden hebben geholpen, in hun huizen verborgen hielden en hen hielpen te vluchten. Het grootste deel van de niet-Joden, die door Israël worden geëerd als ‘rechtvaardig onder de naties’, komt uit Polen. Beide, zowel de misdaden tegen de Joden als de heroïsche daden die in Polen hebben plaatsgevonden om de Joden te redden, mogen we niet vergeten.
Met toestemming overgenomen uit het maandblad Israel Today (www.israeltoday.nl)
