Verleden niet verzwijgen

0
161
Moet het paneel aan de zijkant van de Gouden Koets verwijderd worden? De weerstand tegen die ‘foute’ afbeelding groeit elk jaar, als die karakteristieke koets weer ter gelegenheid van Prinsjesdag van stal wordt gehaald.

Door Ds. G. Hette Abma

‘Hulde der Koloniën’ is de aanduiding van het tafereel met halfnaakte zwarte mannen en vrouwen die hun rijkdom aanbieden aan ons koningshuis. Weg met die voorstelling! Het is kwetsend voor de nakomelingen van de slachtoffers van de slavenhandel, waarin ons land een centrale rol speelde.

Foute afbeelding
De kunstenaar wilde appelleren aan een roemrucht verleden. Nu denken we daar terecht anders over. Wat moet er gebeuren als dit rijtuig gerestaureerd wordt? Mij is nog geen advies gevraagd. Maar als het zover mocht komen zal ik zeggen: blijf met je handen van die voorstelling af. Het hoort tot ons verleden. Dat moet je niet wegmoffelen, want dan pleeg je geschiedvervalsing.

Zet die koets straks in het Rijksmuseum in Amsterdam. De bevolking van de hoofdstad van ons land gaf immers in 1898 deze praalwagen als geschenk aan koningin Wilhelmina. Laat koning Willem-Alexander voortaan gebruik maken van de glazen koets. Die is niet zo protserig. En bovendien veel ouder, dus historisch gezien nog interessanter!

Je moet nooit proberen het verleden weg te poetsen. Dat geldt ook voor de tientallen afbeeldingen van de Judensau (letterlijk vertaald: Joods varken) in Duitsland en enkele andere Europese landen. Dat zijn obscene voorstellingen van Joden die de staart van een onrein zwijn omhoog houden en de uitwerpselen opeten of zuigen aan de tepels van een varken (zie foto). Een Jood ‘rijdt’ op een zeug en vervolgens baart zij geen kinderen, maar biggetjes.

Gênante sculptuur
We kunnen ervoor ijveren dat die gênante sculpturen worden verwijderd. Maar waarom zouden we een nieuwe beeldenstorm ontketenen? Laat het verleden maar spreken. Dan kunnen we erkennen hoe fout zulke beelden zijn. Dat geldt ook van het hatelijke geschrift dat Luther publiceerde over zo’n afbeelding bij de Stadtkirche in Wittenberg: Von Schem Hamphoras (1543). De nazi’s nodigden de schoolkinderen uit zulke afbeeldingen te bekijken om het antisemitisme aan te wakkeren. Een aanjager voor de moord op de zes miljoen Joden.

Als we opzettelijk zwarte bladzijden uit het boek van de geschiedenis scheuren is de kans groot dat er nieuwe pikdonkere pagina’s bij komen. Zo werden enkele jaren geleden bij een tentoonstelling in Zweden Joden afgebeeld als ratten (net zoals de nazi’s dat deden). Ieder ziet meteen hoe Israëli’s bezig zijn grote delen van het land Palestina te consumeren. Ondertussen is de rattenval op scherp gezet om die schadelijke dieren de dood in te jagen. Terecht stelde het Simon Wiesenthal Centrum als eis dat deze expositie geannuleerd zou worden.

Verzwijg daarom het gruwelijke verleden nooit, want anders herhaalt zich de geschiedenis.

Ds. G. Hette Abma Ds. Abma is emerituspredikant binnen de PKN. Hij diende lange tijd in Gouda. Hij is vaste columnist van de krant Israël Aktueel.

Met toestemming overgenomen van Christenen voor Israël.