Wie leest over wie Samuel Lee is en wat hij wil gaan doen in dit jaar, herkent enerzijds de Pinkstertheoloog die hij zegt te zijn, anderzijds ook de verwarring die je in die evangelisch/charismatisch richting terugvindt. Alleen al de naam Brian Maclaren, die hij noemt waar hij eerst achter stond, later niet meer, en nu nog weer een vriendschap voor voelt, zegt veel. Inspirerend is overigens wel het feit dat Samuel Lee geen aanspraak wil maken op de titel Theoloog des Vaderlands maar dat koppelt aan de theologie van de straten. Daar kunnen we als boekhandelaren wel wat mee. Want boekverkopers werken in een wereld waarin niet de beslotenheid van de academiewereld of de sereniteit van een kerkgebouw leidend is. In de straat wordt het theologisch boek verkocht en bevraagd en daar heeft de markt een tastbaar oordeel. Waar theologen de naam hebben zes dagen onzichtbaar te zijn en op de zevende dag onbegrijpelijk, klinkt het weldadig als iemand voor de straat kiest. Als de waarde van deze Nacht van de theologie in 2020 is dat de theoloog terug moet naar de straat, dan is dat grote winst
Dat brengt mij bij de andere verkiezing: Het beste theologisch boek van 2019. Een prijs bedoeld om de aandacht voor het theologieboek te bevorderen. Dit keer was er wat ruimte ingebracht voor toegankelijke boeken. Maar of een gesprek, hoe interessant ook, tussen een Joodse Rabbi en een Moslima, een bijbelstudieboekje over de LBTHIQ gemeenschap of een zelfbespiegeling over de ongeneeslijke religieuze mens theologie genoemd mag of moet worden blijft wel een vraag. Er lag bovendien nog wel meer interessants in de winkels!
Hoewel er vele perspectieven zijn op theologische boeken deel ik er twee. Eerder kon men een stem uitbrengen op de nominaties. Die stem van de klant is er niet meer. Dat leverde wellicht uitkomsten op, net als bij de nationale referendum discussie, die niet iedereen beviel. Boekhandelaren zijn zeer geïnteresseerd in de vragen van hun bezoekers. Met goede software, zoekmachines en hun intuïtie bepalen zij of er ergens belangstelling voor bestaat op internet en in de winkels. In ons team hebben we een meting gedaan naar de aantallen zoekvragen rond de nominaties op internet. Gekeken werd naar het aantal zoekvragen op de titel van het boek bij de start van de nominaties voor het beste christelijke boek. Daarna is wekelijks gekeken of er iets gebeurde met die titels.
Zes weken genomineerd zijn is best lang. Grappig is dat de titel “Ongeneeslijk religieus” al 160 zoekvragen over de 30 dagen vóór de nominatie wist te generen. Daar kwamen er in de nominatieperiode nog 50 bij. “Wondermooi zoals u mij gemaakt heeft”, verdubbelde van 10 naar 20 zoekvragen. Het boek “Over muren heen” verdubbelde eveneens, maar dan van 20 naar 40 zoekvragen. Groene theologie van Trees van Montfoort groeide van 130 naar 180 zoekvragen. Dat Arnold Huijgen met “lezen en laten lezen” de belangstelling voor zijn boek over gelovig bijbellezen zelfs van 120 naar 690 zoekers zag oplopen in de periode van de nominatie bleek niet genoeg voor de prijs.
Groene Theologie klinkt actueel in een tijd waar alles lijkt te draaien om stikstofcrisis. De Korte Poten waar wij als Ichthusboekhandel zitten in den Haag (vlakbij het Malieveld) werd de afgelopen tijd geblokkeerd door de klimaatmars, boze boeren, bouwers en grondverzetters. Een boek als Groene Theologie zou die leefwerelden dan kunnen raken en wellicht verbinden. De MKZ-crisis van tien jaar terug leerde wel dat de kerk wat voorzichtig moet zijn om zich met boeren te bemoeien. Het meer literaire boek van Chris de Stoop: Dit is mijn hof (2015), laat de antwoorden zien die de maatschappij boeren vaak geeft. De vragen die boeren werkzaam op hun land en tussen hun dieren, zich elke dag stellen, lees ik (nog) niet in Groene Theologie. De vraag of theologen die boeren en hun families willen helpen in de huidige stikstofcrisis veel zullen hebben aan een boek als Groene Theologie zal in de komende tijd beantwoord gaan worden. De vraag die nu wel weer boven de markt is komen te hangen blijft dan: is theologie er voor de straat, het groene land of voor het hart.
Deze blog is geschreven door Jo van Dorp, boekhandelaar bij Ichtusboekhandel.nl / Foto: Nacht van de theologie
