Oplossing op papier
Voordewind: “Met deze deal wordt een papieren oplossing gesuggereerd die ver af staat van de weerbarstige realiteit in zowel Turkije als Griekenland. Alle mensenrechtenorganisaties constateren dat de mensenrechten en de veiligheid van vluchtelingen in Turkije nog lang niet gewaarborgd zijn.” Hierdoor staat de EU-Turkije deal op gespannen voet met de Europese en internationale wetgeving die voorschrijft dat vluchtelingen niet teruggestuurd mogen worden naar onveilige landen zoals Turkije.
Deze week is nam de Tweede Kamer een motie aan waarin staat dat een deal met Turkije slechts mogelijk is wanneer Turkije niet alleen op papier voldoet aan die verplichtingen, maar ze ook daadwerkelijk uitvoert. Daarvan was eerder deze week absoluut geen sprake en dat zal niet binnen een week veranderen. “Turkije committeert zich hier op papier wel, maar dat betekent voor de praktijk nog niets. Turkije heeft zich in het verleden vaker een zeer onbetrouwbare partner getoond.”
Ook voor de humanitaire crisis aan de Grieks-Macedonische grens biedt het akkoord geen oplossing. Voordewind: “Ruim 15.000 mensen, waaronder veel kinderen, leven daar nog altijd onder erbarmelijke omstandigheden. Dat hiervoor nog geen oplossing is gevonden, is zeer schrijnend. Alleen vorige week belandden al ruim 70 kinderen in het ziekenhuis.”
Haalbaarheid
Voordewind twijfelt ook aan de uitvoerbaarheid van het akkoord, omdat het alleen zal werken wanneer alle EU-lidstaten de vluchtelingen die vanuit Turkije komen daadwerkelijk gaan hervestigen. Voordewind: “Dat het akkoord de lidstaten tot niets verplicht, voorspelt in ieder geval weinig goeds. Het is dus onbekend wat er gebeurt met de vluchtelingen. Van de eerdere afspraak dat alle lidstaten 160.000 vluchtelingen hervestigen, is in ieder geval niets terechtgekomen.”
Problematisch is verder dat de EU zich heeft laten chanteren om tot visumliberalisatie over te gaan. Nu dit al deze zomer moet ingaan, lijkt het er sterk op dat de voorwaarden daarvoor toch zijn versoepeld. Dat terwijl Turkije nog altijd niet voldoet aan de helft van de 72 daarvoor geldende voorwaarden en de Tweede Kamer eerder een motie Voordewind/Van der Staaij aannam dat een vluchtelingenakkoord met Turkije niet tot een versnelde EU-toetreding mocht leiden. Toch zien we wederom dat Turkije in ruil voor de gemaakte afspraken een nieuw toetredingshoofdstuk mag openen.
